Viafier Matterhorn-Gottard

Ord Wikipedia

Logo da la Viafier Matterhorn-Gottard
Logo da la Viafier Matterhorn-Gottard
Rait da la viafier


Charta cun la rait da la Viafier Matterhorn-Gottard

Datas
Avertura: Visp – Stalden/Saas 03-07-1890
Stalden/Saas – St. Niklaus 26-08-1890
St. Niklaus – Zermatt 18-07-1891
Mustér – Brig 04-07-1926
Ursera – Caschanutta 11-07-1917
Visp – Brig (traject da colliaziun) 05-06-1930
Manaschi durant l’entir onn: Brig – Zermatt 1933
Mustér – Brig 1982
Electrificaziun: Visp – Zermatt 01-10-1929
Mustér – Brig 01-07-1942
Visp – Brig 05-06-1930
Staziuns e fermadas: 47
Sistem da current: Current alternant d’ina fasa 11 kV 16 2/3 Hz
Lunghezza da la rait: Total 144 km
Traject cun roda dentada (sistem: Roman Abt) 31,9 km
Pendenza maximala: Traject cun roda dentada (Chavorgia da la Scalina) 181 ‰
Traject d’adesiun 25 ‰
Differenza d’autezza: 3300 m
Pli aut punct: Pass da l’Alpsu 2033 m
Punct il pli bass: Visp 625 m
Punts: 60
Pli lunga punt: Grengiolsviadukt (traject Grengiols – Fiesch) 173 m
Pli auta punt: Mühlebachbrücke (traject Stalden/Saas – Kalpetran) 45 m
Tunnels e galarias: Dumber: 29 + 20
Lunghezza totala: 26 277 m
Pli lung tunnel: Tunnel dal Furca 15,35 km
Pli lunga galaria: Kalter Boden – Schilten (traject Täsch – Zermatt) 730 m
Colliaziun www.mgbahn.ch

La Viafier Matterhorn-Gottard (Matterhorn Gotthard Bahn, MGB) datti dapi l’emprim da schaner 2003. La viafier furma il resultat da la fusiun tranter la Viafier Furca-Alpsu (Furka-Oberalp-Bahn, FO) e la Viafier Brig-Visp-Zermatt (Brig-Visp-Zermatt Bahn, BVZ).

Traject[modifitgar | modifitgar il code]

Il Glacier Express sisum la Val Tujetsch, curt avant l’arrivada sin il Pass Alpsu

La Viafier Matterhorn-Gottard cursescha tranter Mustér en il chantun Grischun e Zermatt en il chantun Vallais respectivamain tranter Ursera (Andermatt) e Caschanutta (Göschenen) en il chantun Uri. Da Mustér (1133 m s.m.) maina la viafier sin il Pass Alpsu (2033 m s.m.), il pli aut punct da la lingia da la viafier. Da l’Alpsu cuntinuescha il viadi ad Ursera (1447 m s.m.) en il chantun Uri. Là sa sparta il traject: ina lingia maina tras la Chavorgia da la Scalina (Schöllenenschlucht) a Caschanutta (1111 m s.m.); l’autra maina a Realp e tras il Tunnel dal Furca (15,35 km) ad Oberwald en il Vallais. La viafier cuntinuescha atras il Goms fin a Brig (670 m s.m.). Da là maina il traject tras la Val dal Rodan ed il Mattertal siadora enfin a Zermatt (1605 m s.m.).

Uschia collia la Viafier Matterhorn-Gottard la part sura da la Surselva cun la part sura da l’Uri e dal Vallais. L’entira rait ha ina lunghezza da 144 kilometers; sin l’entir traject datti 47 staziuns da tren. La viafier charrescha sur 126 punts, atras 29 tunnels e 20 galarias. Sin il traject da Mustér fin Zermatt cursescha era il renumà Glacier Express.

Manaschi[modifitgar | modifitgar il code]

Tras la Chavorgia da la Scalina en direcziun Caschanutta

La Viafier Matterhorn-Gottard dat lavur a rodund 500 collavuraturas e collavuraturs. Durant in onn vegnan plirs milliuns passagiers transportads sco era 100 000 tonnas rauba. La viafier posseda 462 vehichels per charrar sin ils binaris. Da la societad acziunara da la Viafier Matterhorn-Gottard tutgan 50 % a la BVZ Holding AG e 50 % a la Confederaziun ed als chantuns.

Per il mantegniment dal manaschi da vehichels e lavuratoris è la Matterhorn-Gotthard Verkehrs AG responsabla. Da la societad acziunaria tutgan 75 % a la BVZ Holding AG. Per il mantegniment da l’infrastructura da las staziuns, binaris e conducts libers è la Gotthard Infrastruktur AG responsabla. Quella societad acziunaria tutga dal tuttafatg als chantuns Uri, Vallais e Grischun ed a la Confederaziun.

Istorgia[modifitgar | modifitgar il code]

L’emprim tren arriva a Zermatt (1891)

L’emprim tren sin la rait da la Viafier Matterhorn-Gottard è cursà ils 3 da zercladur 1891, quai sin il traject tranter Visp e Zermatt (da lez temp anc BVZ). Il matg 1910 è lura vegnida fundada la Societad svizra da la Viafier dal Furca (Brig – Furca – Mustér). Sco emprim traject è vegnida messa en funcziun la viafier electrica a binari stretg da Brig a Gletsch (1914). Il 1916 èn las lavurs da construcziun vegnidas sistidas per mancanza da daners e pervi da la guerra, ed il 1923 ha l’interpresa (franzosa) fatg falliment.

La nova societad d’aczias è vegnida fundada l’onn 1925 ed ha pudì terminar las lavurs; l’onn 1926 è il traject Mustér – Brig vegnì avert (viafier a vapur). Il 1930 èn lura las duas raits da viafier da la FO e da la BVZ vegnidas colliadas. Quai è lura gist era stà la naschientscha dal Glacier Express tranter San Murezzan e Zermatt. Durant ils onns 1939–42 èn vegnidas realisadas l’electrificaziun ed adattaziuns per il manaschi d’enviern sur l’Alpsu.

L’onn 1982 han ins avert al Furca il tunnel da basa Oberwald-Realp (15,4 km, cun transport d’autos), quai suenter grondas crisas e scandals pervia da surpassaments dals custs. Suenter l’avertura dal tunnel era il tschancun da muntogna vegnì mess ord funcziun. Il 1987 ha la societad Dampfbahn Furka-Bergstrecke surpiglià la viafier sur il pass e puspè mess quella en funcziun per intents turistics. Il 2003 èn s’unidas la FO e la VBZ a la Viafier Matterhorn-Gottard.

Galaria[modifitgar | modifitgar il code]

Litteratura[modifitgar | modifitgar il code]

  • Beat Moser: 75 Jahre FO und Dampfbahn Furka-Bergstrecke. (Eisenbahn Journal Special 2001, 1). Merker, Fürstenfeldbruck 2001. ISBN 3-89610-069-6
  • Stephan Rechsteiner: Glacier-Express. Brig 2001. ISBN 3-906123-03-0

Colliaziuns[modifitgar | modifitgar il code]

Commons Commons: Viafier Matterhorn-Gottard – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio