Hans Baluschek

Hans Baluschek, 1912

Hans Baluschek (* ils 9 da matg 1870 a Breslau; † ils 28 da settember 1935 a Berlin) è stà in pictur artist, graficher e scriptur tudestg. El ha fatg part da la Berliner Secession, è stà commember en il Deutscher Künstlerbund e tutgava tar il Verband Deutscher Illustratoren. Suenter il 1920 è el stà commember activ da la SPD. Dal 1929 fin l’entschatta 1933 è el stà manader da la Grosse Berliner Kunstausstellung.

Baluschek è stà in dals represchentants principals dal realissem critic tudestg – cumbain ch’el sez refusava mintga furma dad ‹-issem› per ses art – e documentava a moda accusanta la vita dal proletariat. Ses maletgs represchentan correspundentamain surtut ils umans da la classa dals lavurants a Berlin.

Enconuschent è el surtut vegnì pervi da ses maletgs, sias illustraziuns da cudeschs sco ‹Peterchens Mondfahrt› e contribuziuns per differentas revistas da la Republica da Weimar.

Vita

Uffanza e giuventetgna (1870–1889)

Impressiun da Breslau enturn il 1890

Hans Baluschek è stà il figl da Franz Baluschek, topograf guvernamental ed inschigner da viafier. El aveva trais soras, da las qualas duas èn però gia mortas baud da la tuberculosa. Tras l’euforia a Breslau (en la Pologna odierna) sco citad residenziala prussiana suenter la Guerra tudestg-franzosa 1870/1871, ha Franz Baluschek empruvà da fitgar pe sco interprendider independent sin il sectur da la viafier, ed è surtut stà activ a Haynau (oz: Chojnów) ch’è uschia er daventà per ses figl sper Breslau il segund lieu d’abitar. Tras ses bab è ultra da quai gia sa manifestada en il figl en giuvens onns la fascinaziun per la viafier.

L’onn 1876 è la famiglia ida cun Hans Baluschek, ch’aveva pir sis onns, a Berlin. Fin il 1886 han els midà tschintg giadas abitaziun, èn però adina restads en ils quartiers da lavurants che s’extendevan adina dapli davant il Hallesches Tor ed il Kottbusser Tor (oz: Berlin-Kreuzberg). Berlin sa chattava da quel temp en ina depressiun chaschunada tras la crisa economica mundiala dal 1873, e surtut la situaziun da l’industria da viafier sa preschentava suenter il bancrut da l’interpresa Bethel Henry Strousberg en ina situaziun fitg difficila. Franz Baluschek lavurava sco inschigner da viafier roial tar la viafier statala, en la quala èn vegnidas transfurmadas las interpresas privatas, ed ha uschia pudì nutrir la famiglia che viveva en in milieu burgais fin da pitschna burgaisia-proletar amez autras famiglias da lavurants. Suenter avair visità la scola da vischnanca, è Hans Baluschek vegnì recepì cun nov onns a l’Ascanisches Gymnasium ch’era vegnì fundà il 1875. Quel furmava ina da las paucas scolas superiuras a Berlin, en las qualas ils scolars vegnivan instruids a basa d’in plan d’instrucziun umanistic e da las scienzas natiralas.

Ils onns 1882 fin 1886 ha l’artist russ Wassili Wereschtschagin exponì en plirs ciclus da maletgs sias impressiuns da la Guerra russ-osmanica 1877/1878 ed auters maletgs da guerra. Quels han manà a Berlin a vivas discussiuns e l’artist è daventà popular pervi da ses cuntegns e dal realissem nunusità. Per Baluschek ha la visita da l’exposiziun muntà in’experientscha profunda che dueva marcar sia vita. El ha cumenzà a copiar maletgs ed a malegiar sez. En sias ovras temprivas ha el tranter auter empruvà da represchentar scenas da guerra ch’imitiavan Wereschtschagin; er en ses maletgs da guerra da pli tard resorta cleramain l’influenza da quest model.

L’onn 1887, en connex cun l’erecziun da la viafier sin l’insla Rügen, è ses bab vegnì tramess a Stralsund. Là ha Baluschek passentà ses ultims dus onns da scola fin l’abitur. Qua è el fruntà sin il magister Max Schütte ch’ha fatg enconuschent ses scolars cun las ideas e las finamiras dal socialissem ed ha instruì quels areguard las structuras da classa da la societad e connexs economics. Pervi da la lescha da socialists ch’era anc en vigur, è Schütte vegnì relaschà dal servetsch da scola. Baluschek e ses conscolars han cumenzà a s’approfundar en scrittiras socialisticas ed en ils texts da Leo Tolstoi ed Emile Zola che daventavan adina pli populars en Germania. L’onn 1889 ha Baluschek terminà ses temp da furmaziun cun l’abitur e cun il giavisch da daventar pictur artist.

Emprims onns sco artist (1890–1894)

Academia roiala dals arts figurativs a Berlin, fotografia dal 1905

Suenter ses abitur ha Hans Baluschek cuntanschì anc il medem onn l’access al studi a l’Academia roiala dals arts figurativs a Berlin. Qua ha el emprendì a conuscher Martin Brandenburg, cun il qual al ha collià ina stretga amicizia per vita duranta. La scol’auta vegniva manada dad Anton von Werner, il qual aveva, malgrà bleras novaziuns, ina tenuta ordvart conservativa. Surtut refusava el tuttas tendenzas che derivavan dals impressiunists tudestgs sco Max Liebermann, Lesser Ury e Franz Skarbina e sa stentava da bandischar da sia scola tutta expressiun artistica influenzada da questas varts. Enstagl deva el paisa a temas cumprovads da la pictura academica e metteva surtut en il center la pictura istorica che giudeva en la recepziun d’art uffiziala la pli gronda stima.

Baluschek viveva a Berlin-Schöneberg; ses pli vegl cudesch da skizzas ch’è enconuschent deriva da l’onn 1889 ed al mussa en in autopurtret cun chapè e bindel en las colurs d’in student da corps. Schebain el ha sez fatg part d’in’uniun da students, n’è però betg enconuschent; maletgs da pli tard mussan enconuschientschas da l’organisaziun da quellas ed er en sias novellas revegna el a questa tematica. En sias lavurs temprivas dattan ultra da quai en egl las bleras scenas da guerra e da cumbat militar, sper represchentaziuns da la vita sin via a Stralsund e Berlin. Ils onns 1890 s’augmenta la cumpart da represchentaziuns da las differenzas da classa sociala e da la vita dals lavurants a Berlin marcantamain, quai che mussa ch’el cumenzava a sa schliar da la pictura academica.

La stad 1893 ha Baluschek terminà ses studi a l’academia per lavurar sco artist liber. Cuntrari a la gronda part dals artists cun furmaziun academica è el sa concentrà vinavant sin las differenzas da classa ed è uschia daventà svelt in nunconformist entaifer il manaschi d’art dal temp wilhelministic. El ha surtut sa laschà influenzar da las scrittiras da Gerhart Hauptmann, Leo Tolstoi, Henrik Ibsen, Johannes Schlaf ed Arno Holz, ils quals represchentavan il center dal moviment da litteratura natiralistic a Berlin, ed ha collià quellas cun ses studi da scrittiras teoreticas da la litteratura socialistica sco er d’ulteriurs studis da la medischina, filosofia ed economia publica.

En tschertga da l’atgna expressiun artistica (1894–1914)

La via da Baluschek vers in’atgna expressiun artistica cumenza il 1894 e tanscha fin l’entschatta da l’Emprima Guerra mundiala l’onn 1914. Durant quel temp ha el sviluppà sia posiziun individuala entaifer la scena d’art a Berlin; quella è segnada da l’opposiziun envers la pictura academica tradiziunala e d’amicizias cun artists che persequitavan las medemas ideas sco el. Quests ultims ha el surtut chattà en ils circuls enturn Liebermann. Ses motivs derivavan per il pli da l’ur da la citad da Berlin, nua ch’ils plazzals da novas abitaziuns e da la viafier manavan ad in’enorma creschientscha. Las fabricas, ils santeris ed oravant tut ils umans ch’el utilisava sco protagonists da sias ovras chattava el surtut qua. Il natiralissem litterar è daventà per el la directiva artistica decisiva, la quala ha accumpagnà ses cumbat cunter las convenziuns e l’autoritad dals cuntegns e da las furmas e che dueva definir ses stil fitg individual fin l’entschatta dal 20avel tschientaner.

‹Vergnügungspark – In der Hasenheide› (1895)

En ses maletg ‹Mittag› dal 1894, che represchenta in til da dunnas ed uffants che portan en lur chanasters als umens en las fabricas il gentar, sa mussa quest’influenza fitg bain. Las protagonistas èn, tras la greva lavur e las povras cundiziuns da viver, daventadas tips senza nagina individualitad. Mintgina da las dunnas è be ina part da la massa, pertge che betg la persuna singula, mabain la massa d’umans che funcziunescha furma in factur da la societad industrialisada.

Il maletg ‹Eisenbahner-Feierabend› dal 1895 reprenda questa tematica. La massa da persunas vegn represchentada qua tras ils lavurants sezs che returnan, davant ina culissa da viafiers, chamins da fabricas e conducts, stanchels da la lavur e vegnan per part retschavids d’uffants che guardan serius. Da quel temp steva Baluschek en contact amicabel cun il litterat Richard Dehmel ch’è vegnì enconuschent tras poesias sco ‹Der Arbeitmann› e ‹Vierter Klasse› e dal qual la collecziun da poesias ‹Weib und Welt› dal 1896 è illustrada cun in maletg da cuverta da Baluschek. Il 1897 ha Baluschek er fatg in purtret dal liricher. Ulteriurs contacts ha el tgirà cun Hermann Bang, Cäsar Flaischlen, Hans Land e surtut cun Arno Holz, dal qual el tutgava tar il circul d’amis pli stretg. L’onn 1897 ha Baluschek giugà en la represchentaziun da Holz ‹Sozialaristokraten› sut il pseudonim Fritz Gieseke la rolla dal Sprödowski, si’emprima ed ultima rolla sco actur. Holz è daventà per Baluschek ina figura-clav dal natiralissem ed in mentur spiertal, cumbain che las lavurs da Baluschek han cumenzà pir cur ch’il moviment dal natiralissem litterar gieva plaunsieu a fin.

Baluschek ha sviluppà in’atgna tecnica da malegiar che sa basava surtut sin aquarels e gouaches, entant ch’el duvrava relativamain darar colurs dad ieli. Il fund preparava el cun crida dad ieli per crear in’impressiun a medem temp plain colurs e tuttina fustga. Tenor Baluschek dueva quai correspunder a l’atmosfera da Berlin, «sco che jau la resent cun ses caracter grisch». Ed el scriva vinavant: «La colur dad ieli ma pareva per quest intent memia saziada e grassa; ultra da quai na lubescha quella sin ils formats relativamain pitschens betg la ferma expressiun da las lingias da la fatscha da mias figuras e da divers detagls sco che quai è il cas tar il rispli da colur gizzà.»

En la segunda mesadad dals onns 1890 è Baluschek vegnì pli e pli enconuschent en la scena d’art a Berlin, surtut tras sias exposiziuns dals onns 1895, 1896 e 1897 en la gallaria Gurlitt, ensemen cun Martin Brandenburg, en rom da las qualas el ha preschentà per l’emprima giada ses maletgs ad in public pli vast. Cumbain ch’igl aveva gia dà pli baud represchentaziuns or da la burgaisia pitschna da Berlin ed er Max Liebermann, Franz Skarbina, Fritz von Uhde ed auters artists dal realissem tudestg avevan malegià scenas or dal mund dals lavurants e scenas da la citad gronda, eran ils maletgs da Baluschek a ses temp tuttina insatge nov ed extraordinari. Ils maletgs da Baluschek sa distinguan, sco ch’han constatà ils critichers d’art, tras ina vardaivladad directa che dat a sias impressiuns da la realitad insatge inquietond, provocant. La represchentaziun da las relaziuns da viver inumanas e da las cundiziuns da lavur tristas resortiva savens d’ina fatschada (apparentamain) divertenta. Il criticher Willy Pastor (1867–1933) ha constatà «ch’i sa zuppa davos questa novellistica innocenta insatge ch’è dapli che be raquint». Ma betg per tuts è quai dalunga stà evident: Tenor ses dir sa divertivan ils critichers d’ir da maletg tar maletg, ubain ch’els vulvevan a quels il dies, perquai che Baluschek tutgava tar il «pievel senza gust dals natiralists» e sa distingueva tras «memia pauc parfum e memia bler paltaun».

‹Grossstadtbahnhof› (1904)

Visibel daventa quest cuntrast tranter auter en ovras sco ‹Vergnügungspark – In der Hasenheide› (1895), nua che l’atmosfera festiva a la surfatscha vegn relativada tras las fatschas dals protagonists e la represchentaziun dals stans da fiera. En il maletg ‹Hier können Familien Kaffee kochen› (1895) vegn la scena en sasez communicativa da sis dunnas davant chantas da café rutta tras lur fatschas isadas, plain faudas. Il maletg ‹Tingeltangel› (1890) stgaffescha in cuntrast tranter l’intern d’in local da divertiment cun busta da l’imperatur e tailas en colur nair-cotschen-aur e la represchentaziun d’ina sautunza. ‹Berliner Rummelplatz› mussa in carussel plain colurs, cuntrastond in giuven da lavurants che fima cigaretta ed in uffant che sufla si balluns. In’anticipaziun da la nova objectivitad furma l’aquarel ‹Neue Häuser› (1895) che mussa senza idealisar in cumplex da chasas en vischinanza d’ina fabrica, monoton e bandunà.

Pervi da la malcuntentientscha dals artists da Berlin cun la predominanza da la concepziun da l’art uffiziala sut Anton von Werner e las exposiziuns d’art fullanadas cun grondas quantitads da maletgs, hai dà a la fin dal 19avel tschientaner a Berlin ina secessiun entaifer la scena d’art. Sut la direcziun da Leistikow è vegnida fundada il 1892 la Vereinigung der XI sco cuminanza d’exposiziun exclusiva. Er Baluschek han ins supplitgà da sa participar a las exposiziuns da la cuminanza.

Il scandal pervi da l’annullaziun d’in’exposiziun dad Edvard Munch l’atun 1892 tras Anton von Werner, ha chaschunà ulteriura malcuntentientscha tranter ils artists da Berlin. Quai ha manà il 1898 a la fundaziun da la Berliner Secession tras ils artists moderns da la citad, medemamain sut direcziun da Leistikow. Er Baluschek ha tutgà tar ils commembers fundaturs da la Secessiun ed è vegnì elegì sco actuar. Ensemen cun Käthe Kollwitz, Otto Nagel e Heinrich Zille ha el represchentà entaifer la Secessiun l’art enragischà, da critica sociala, sa differenziond uschia dals artists da la cuminanza che stevan per gronda part sut l’influenza da l’impressiunissem, pointillissem e simbolissem franzos. Entant che Zille e Kollwitz eran però, sco dissegnaders, dependents da las exposiziuns en nair ed alv dals arts dissegnads, pudeva Baluschek preschentar regularmain ses maletgs en rom da las exposiziuns da la Secessiun e muntava uschia ina provocaziun cuntinuanta per ils circuls conservativs. Gia il maletg ‹Singknaben› (1895), che Baluschek ha mussà a chaschun da l’emprima exposiziun da la Secessiun il 1899, cuntrastava cun la societad ch’era cumparida en gardaroba eleganta a quest eveniment cultural. Entant ch’ins ha sinaquai tuttavia considerà «la vart main privlusa da la Secessiun» sco gudogn, era la «pictura da miseria» per auters, per exempel per il deputà en il Reichstag naziunalliberal Waldemar von Oriola in «product sfranà vidvart tuttas normas esteticas».

Baluschek ha maridà il 1902 l’actura da teater Charlotte von Pazatka-Lipinsky, la quala el aveva emprendì d’enconuscher intgins onns avant tras ses contacts tar il mund dal teater. Il 1900 aveva el malegià ina decleraziun d’amur en furma d’el sez sco chavalier-diala che surdat ad ina dama cun ils tratgs da Charlotte von Pazatka-Lipinsky ina rosa. Ensemen cun ella è el ì a star en ina chasa en la Klopstockstrasse a Berlin-Tiergarten. La lètg ch’è stada a l’entschatta fitg romantica, è però sa sviluppada a moda nuncuntentaivla ed è vegnida schliada il 1913 senza uffants.

La giuria per l’exposiziun da la Secessiun da Berlin (1908). Da sanestra a dretga: Fritz Klimsch, August Gaul, Walter Leistikow, Hans Baluschek, Paul Cassirer, Max Slevogt (sesend), George Mosson (en pe), Carl Max Kruse (en pe), Max Liebermann (sesend), Emil Rudolf Weiß (en pe), Lovis Corinth (en pe)

L’onn 1904 è cumparì en la retscha ‹Moderne Illustratoren› l’emprima giada ina monografia davart Hans Baluschek da Hermann Esswein, animà tras l’editur Reinhard Piper. La seria, ch’ha purtretà sper Baluschek ils illustraturs Thomas Theodor Heine, Eugen Kirchner, Adolf Oberländer, Edvard Munch, Henri de Toulouse-Lautrec ed Aubrey Beardsley, è sa concentrada sin las lavurs en connex cun ils illustraturs da cudeschs, ha però en il cas da Baluschek mussà sper sias illustraziuns da paraulas surtut ses maletgs davart Berlin.

Dapi il 1908 ha Baluschek fatg part da la suprastanza da la Secessiun da Berlin; in pau a la giada è però er quella vegnida crititgada adina dapli. L’avertadad che quella aveva mussà tar sia fundaziun envers la nova epoca da l’impressiunissem, è sa midada cur ch’ha cumenzà a sa derasar l’expressiunissem. Max Liebermann ha, sco manader da la Secessiun, impedì in’exposiziun da Henri Matisse. Auters artists sco il commember da la Secessiun Max Beckmann èn sa lamentads «pervi d’ina impertinenza suenter l’autra». Il 1910, suenter ch’eran vegnids refusads ulteriurs artists, è sa spartida la Neue Secession enturn Georg Tappert e Max Pechstein ed ha gì lieu l’«exposiziun d’ovras dals refusads da la Secessiun da Berlin». Il 1913 han ins cun l’exposiziun d’atun cun ovras dad Edvard Munch, Pablo Picasso ed Ernst Ludwig Kirchner, fatg in’ultima emprova da calmar la situaziun en la Secessiun da Berlin. Il medem onn han però reproschas massivas cunter Paul Cassirer en sia funcziun dubla sco commember da la giuria da la Secessiun e sco vendider d’art manà a la sortida da 42 artists or da la Secessiun. Tranter quels sa chattavan Max Liebermann e l’entira suprastanza ch’han uss furmà la Freie Secession. En la Berliner Secession è surtut restà Lovis Corinth sco artist da renum internaziunal, il qual ha cuntinuà a manar la cuminanza.

Baluschek ha maridà l’onn suenter ses divorzi si’anteriura scolara da pictura Irene Drösse ch’era 25 onns pli giuvna ch’el. Cun ella è el stà ensemen fin sia mort. Ils onns da guerra 1916 e 1918 èn naschidas lur figlias communablas Regine e Renate.

Svilup durant la guerra (1914–1918)

L’Emprima Guerra mundiala ha gì ina fitg grond’influenza tant sin l’ambient artistic a Berlin sco er sin ils singuls artists. Cun la decleraziun da guerra da l’Imperi tudestg cunter la Russia e la Frantscha è sa stgargiada in’immensa tensiun ch’era vegnida creada avant tras in’atmosfera guerresca, agressiva. Er tranter ils artists hai dà tals ch’han exprimì in optimissem da guerra, per exempel Lovis Corinth, Karl Scheffler u Thomas Mann; ins ha stgaffì lavurs patrioticas. Be paucs artists sco Käthe Kollwitz ed Otto Nagel n’han betg sa laschà entusiasmar dals tuns da guerra. Per sustegnair da vart dals artists il pajais durant ils onns da guerra, han ins edì revistas sco ‹Kriegszeit› (editur Paul Cassirer), a las qualas er Max Liebermann e Hans Baluschek han contribuì lavurs. Heinrich Zille ha inventà per la revista ‹Ulk› las figuras umoristicas ‹Vadding und Korl› e per ils fegls d’artists emnils davart la guerra han sper Liebermann, Corinth, Zille e Baluschek er lavurà Philipp Franck, Friedrich Kallmorgen e Martin Brandenburg. Er Max Slevogt, Gerhart Hauptmann, Ernst Barlach, August Gaul e blers auters han contribuì cun lur lavurs a sustegnair patrioticamain las truppas en guerra, ubain ch’els èn s’annunziads voluntarmain a prestar servetsch militar sco Richard Dehmel, Erich Heckel e Max Beckmann.

Sco tar auters è questa participaziun e quest sustegn er d’attribuir tar Baluschek a sia – malgrà tutta rebelliun – tenuta atgnamain positiva envers la monarchia constituziunala. A medem temp era la scena d’artists tudestga gia dapi daditg malcuntenta cun il fatg ch’i vegniva dà en vasts circuls la preferientscha surtut a l’art franzos. Gia ils onns 1907/1908 era Baluschek sa participà ad exposiziuns d’art dal Werdandibund ed aveva sustegnì ovras militaras en regurdientscha da las guerras da liberaziun cunter Napoleun Bonaparte ils onns 1813–1815 cun contribuir dissegns da schuldads en ambient privat. Pervi da la tenuta antisemitica ed intoleranta che sa manifestava adina dapli en questa lia, ha el alura però rut cun quella.

L’onn 1915 è cumparida ina mappa cun il titel ‹Der Krieg 1914–1916› cun 22 maletgs da Baluschek, la quala è vegnida edida da l’associaziun da las instituziuns da tgira da malsauns tudestgas. Quella cuntegneva in text patriotic da l’istoriograf Richard Du Moulin-Eckart ch’era illustrà cun dissegns da Baluschek che mussavan chanuns, sutmarins, aviuns ed autras armas e vehichels da guerra. Ultra da quai cuntegneva la mappa dudesch tavlas da colur d’in’entira pagina cun scenas da guerra. Quellas represchentsvan destrucziuns, blessads e morts, e l’ultima tavla cun num ‹L’agid› mussava ina tenda da la Crusch cotschna cun blessads.

Sco auters collegas è er Baluschek s’annunzià, probablamain voluntarmain, al servetsch da guerra ed è stà engaschà il 1916 en il landsturm a la front dal vest e pli tard en l’ost. Durant quest temp ha el cuntinuà ad illustrar scenas da guerra; quellas èn però daventadas pli moderadas e mussan er las lavurs che las dunnas han gì da surpigliar da lur umens. Il stretg ami da Baluschek Martin Brandenburg è gia vegnì blessà l’onn 1915 grevamain tras in sajet en il chau ed ha pers in egl; il 1919 è el mort en consequenza da questa blessura da guerra. En ses maletg ‹Zur Heimat› che mussa co ch’in vaschè vegn, accumpagnà d’onurs militaras, chargià per vegnir transportà a chasa, elavurà Baluschek il 1917 il cuntrast tranter l’ardiment patriotic dal schuldà e sia vita che vegn sacrifitgada. La fin da la guerra e surtut las consequenzas catastrofalas da quella per la Germania han commuventà profundamain Baluschek e blers auters. La Revoluziun da november 1918 ha el be percepì or da la distanza. Baluschek ha malegià pauc l’onn 1918, si’ovra sa restrenscha ad intgins dissegns dals cumbats sin via a Berlin ed ad in autopurtret che mussa Baluschek ruassaivel e concentrà.

Operar durant ils onns da la Republica da Weimar (1918–1932)

Hans Baluschek l’onn 1930

Ils proxims onns ha Baluschek surtut illustrà paraulas. Ad in vast public èn fin oz enconuschentas sias illustraziuns tar ‹Peterchens Mondfahrt› (rumantsch: ‹Pederin sgola sin la glina›) da l’onn 1919, las qualas el ha stgaffì per incumbensa dal Klemm-Verlag per la paraula scritta da Gerdt von Bassewitz. Per quest’incumbensa ha Baluschek fatg 16 maletgs colurads cun tusch e 37 dissegns a penna. Gia pli baud era el per part s’occupà cun represchentaziuns fantasticas ed aveva s’acquistà in tschert renum sco illustratur da cudeschs – ils maletgs fatgs per ‹Peterchens Mondfahrt› duevan però daventar sias illustraziuns da paraulas las pli enconuschentas. Auter che per exempel Max Slevogt, ch’aveva illustrà ils onns 1920 paraulas per incumbensa da Bruno Cassirer, ha Baluschek – cun sias duas figlias fitg giuvnas – pudì sa metter en la moda da pensar dals uffants ed ha uschia creà maletgs plain fantasia.

Hans Baluschek ha illustrà per il Klemm-Verlag ulteriurs cudeschs d’uffants e da paraulas, tranter quels ‹Was der Kalender erzählt› (1919), ‹Pips, der Pilz› (1920), ‹In’s Märchenland› (1922), ‹Prinzessin Huschewind› (1922) da Fritz Peter Buch e ‹Von Menschlein, Tierlein, Dinglein› (1924). Ultra da quai ha el illustrà per il Comenius Verlag in’ediziun da las paraulas da Grimm (1925). Vitiers vegnan dissegns da costums, placats e culissas per il teater e per part per il film. En pli ha el ornà l’onn 1927 ils tschalers da la taverna Lutter & Wegner cun scenas da Berlin plain fantasia ed a medem temp umoristicas.

Sco blers auters artists era Baluschek vegnì suenter la guerra en ina crisa; a medem temp ha el però nizzegià las pussaivladads che sa purschevan per cumenzar da nov. El è sa decidì da sustegnair a moda activa la Republica da Weimar ch’è vegnida proclamada ils 11 d’avust 1919 e surtut da prender influenza en ils secturs da la cultura e da la furmaziun. Uschia è el stà il 1920 in dals emprims organisaturs e docents a la scol’auta populara da Berlin fundada da nov, ed ha instruì là pictura. Gia il 1919 ha el appartegnì a la cumissiun uffiziala ch’aveva d’examinar ils films; qua ha el empruvà da dar cuntrapais als films da divertiment superfizials cun promover il film politic. Il film ‹Mutter Krausens Fahrt ins Glück› (1929) da Piel Jutzi, tenor raquints da Heinrich Zille, è stà sut il protectorat da Baluschek, Otto Nagel e Käthe Kollwitz. Medemamain il 1919 ha el tutgà tar ils fundaturs da la lia per litteratura proletaria, ed il 1924 è el vegnì elegì sper Arno Holz, Martin Andersen Nexø, Karl Henckell, Paul Kampfmeyer e Friedrich Wendel en il cussegl consultativ dal circul da cudeschs socialdemocratic.

L’onn 1920 è Baluschek entrà en la SPD ed è daventà parsura da la deputaziun d’art a Schönenberg. Medemamain il 1920 è cumparì ses tom da novellas ‹Enthüllte Seelen›. Communablamain cun ils acturs Erwin Piscator e Leopold Jessner è el vegnì elegì, sut il presidi dal president da la citad da Berlin Gustav Böss, deputà dal pievel en la deputaziun d’art e furmaziun e tras quai responsabel per dumondas economicas sin il sectur da l’art e dals artists. El ha giugà ina rolla centrala tar la fundaziun da la cassa da sustegn dals artists da Berlin. Da l’associaziun dals artists figurativs en Germania è el per part stà parsura.

Baluschek ha dissegnà per las revistas ‹Der wahre Jacob›, ‹Lachen links›, ‹Frauenwelt›, ‹Kulturwille›, ‹Der Bücherkreis›, ‹Proletarier› ed ‹Illustrierte Reichsbannerzeitung› sco er per cudeschs da scola e romans. Repetidamain è sa mussada qua sia fascinaziun per il progress tecnic, surtut en il traffic da viafier. Entaifer la SPD tutgava Baluschek a l’ala sanestra. Er ad activitads communisticas n’era el tuttavia betg cuntrari. Ses maletg ‹Zukunft› dal 1920 è cumparì sco frontispizi da la revista communistica ‹Sichel und Hammer›. L’onn 1924 tutga Baluschek tar ils artists ch’han dà suatientscha al clom da la KPD da sustegnair la pretensiun per l’introducziun dal di da lavur dad otg uras.

Il 1923 ha Baluschek avert ensemen cun il president da l’imperi Friedrich Ebert la Grosse Berliner Kunstausstellung ed è stà ils onns 1929 fin 1933 manader da quella. A medem temp è el stà parsura da la deputaziun d’art dal quartier Schöneberg, en il qual el viveva, ed è sa stentà da mantegnair l’ierta istorica da quel. Uschia ha el scrit per in’exposiziun la scrittira ‹Das alte Schöneberg im Bilde›. Ins al ha attribuì in’abitaziun d’onur en l’Atelierturm en ils Ceciliengärten ch’eran gist vegnids erigids a Schöneberg; qua viveva e lavurava el.

Proscripziun tras ils naziunalsocialists

Crap da fossa a Stahnsdorf

Il 1933 èn ils naziunalsocialists arrivads a la pussanza; il temp da la Republica da Weimar è cun quai ida andetgamain a fin. Baluschek è, sco «artist marxistic», dalunga vegnì destituì da ses uffizis ed exclus pli tard da tuttas pussaivladads da lavurar e d’exponer. Sias ovras èn vegnidas attribuidas a l’‹art degenerà›.

Il 1933 e 1934 èn sias lavurs però anc stadas exponidas sin la Grosse Berliner Kunstausstellung. Baluschek ha er anc illustrà la fin 1934/l’entschatta 1935 la scrittira da giubileum ‹Hundert Jahre Deutsche Eisenbahnen 1835–1935› per incumbensa da la Deutsche Reichsbahn-Gesellschaft.

Mort e recepziun

Ils 28 da settember 1935 è Hans Baluschek mort en il Berliner Franziskus-Krankenhaus ed è vegnì sepulì sin il Wilmersdorfer Waldfriedhof a Stahnsdorf (fossa: partiziun L I–S III–334).

Hans Baluschek na tutgava betg tar ils pli enconuschents artists da la Berliner Secession. Correspundentamain è sia recepziun surtut en la Republica Federala Tudestga stada relativamain modesta, entant ch’igl ha tuttavia dà commemoraziuns en la Republica democratica tudestga (p.ex. a chaschun dal 30avel di da sia mort ils 28 da settember 1965). Ultra da quai èn ins, per intents d’illustraziun, sa servids regularmain dals maletgs che Baluschek ha fatg dal proletariat.

La fossa da Hans Baluschek è segnada sco fossa d’onur da la citad da Berlin.

Gallaria

• 
  Hier können Familien Kaffee kochen, 1895
• 
  Der Krieg, 1915
• 
  Selbstporträt, 1918
• 
  Tiefer Schnee, 1918
• 
  Arbeiterstadt, 1920
• 
  Auswanderer, 1924
• 
  Großstadtwinkel, 1929
• 
  Bahnhofshalle, 1929
• 
  Arbeitsnachweis, 1931

Publicaziuns sco scriptur

• ‹Spreeluft. Berliner Geschichten›, 1913
• ‹Enthüllte Seelen›, 1920
• ‹Großstadtgeschichten›, 1924
• ‹Ausgewählte Werke›

Litteratura

• Margit Bröhan: Hans Baluschek. 1870–1935. Maler, Zeichner, Illustrator. 2. ed. amplifitgada, Bröhan-Museum, Berlin 2002, ISBN 3-9807894-0-3.
• Günter Meißner: Hans Baluschek. Verlag der Kunst, Dresden 1985.
• Friedrich Wendel: Hans Baluschek – Eine Monographie. Dietz Nachf., Berlin 1924.
• Hermann Eßwein: Hans Baluschek. Piper, Minca e Lipsia 1910.
• Hans Mackowski: Hans Baluschek. En: Kunst und Künstler. Illustrierte Monatsschrift für bildende Kunst und Kunstgewerbe. 1, 1903, p. 331–338.

Colliaziuns

 Commons: Hans Baluschek – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio