Linguas romanas

Ord Wikipedia
Questa pagina è scritta en sursilvan.

Ei dat circa 15 linguatgs romans. Il lungatgs che vegnan tschintschaus il pli bia ein; spagnol (330 Mio.), portughes (175 Mio), franzos (77 Mio.) talian (62 Mio) e rumen (28 Mio.).

Linguatgs romans derivan dil latin dalla antica tardiva. Il latin sez ei buc in linguatg roman, denton in linguatg talian che ei murrius ora.

Ils linguatgs romans oz il di ein:

  • spagnol (castellano, español), Spagna, America dil sid (priu ora Brasilia, Guyana, Surinam, Belize), Äquatorialguinea, parts dils Philippins, parts ell'USA 352.000.000
  • portughes (português), Portugal, Brasilia, Angola, Mosambik, Osttimor, Kap Verde, Guinea-Bissau, São Tomé und Príncipe, Macao 216.000.000
  • franzos (français), Frontscha, Belgia, el west dalla Svizra, Kanada (Québec), en parts dall'Africa 77.000.000
  • talian (italiano), Italia, Svizra (Tessin ed el Grischun dil sid), San Marino, Vatikan, Korsika 70.000.000
  • rumen (română), Rumenia, Moldawia, Vojvodina (Serbia) 28.000.000
  • catalan (català), Katalonia, Andorra, Balearas, Valencia e sin Sardinia el marcau L'Alguer/Alghero 8.200.000
  • galician (galego), Galicia 3.000.000
  • occitan (occitan), in tiarz dalla Frontscha el sid, parts dalla Italia (alps piemontes) e Spagna (Val d'Aran in Katalonia) 2.800.000
  • sard (sardo), Sardinia (Italia) 1.200.000
  • furlan (furlan), Friaul (Italia) 350.000
  • romontsch (Rumantsch/Rumauntsch), Svizra (Grischun) 60.000
  • ladin (ladin dolomitan), Italia (Südtirol, Trentino, Venetien) 40.000
  • aragones (Aragonés), Aragonia (Spagna)

Cumparegliaziun da differentas linguas romanas[modifitgar | modifitgar il code]

Latin Rumantsch Franzos Talian Portughes Occitan Sicilian Sard Castiglian (Spagnol) Galician Catalan Furlan Rumen Aragones


caseus chaschiel fromage formaggio / cacio queijo formatge furmanciu casgiu / furmagliu queso queixo / queijo formatge formadi caş queso
cantare chantar chanter cantare cantar cantar / chantar cantari cantà cantar cantar cantar cjantâ cânta cante
capram chaura chèvre capra cabra cabra / craba / chabra crapa craba cabra cabra cabra cjavre capra capra
clave clav clé chiave chave clau chiavi (ciavi) chjave llave chave clau clâf cheie clau
ecclesia baselgia église chiesa igreja glèisa chiesa chjesa iglesia igrexa / igreja església glesie bisericǎ eglésia
hospitalis ospital hôpital ospedale hospital espital / espitau spidali ospidale hospital hospital hospital ospedâl spital hespital
lingua lingua langue lingua lingua lenga lingua lingua lengua lingua / língua llengua lenghe limbă luenga
platea plaz(za) place piazza praça plaça chiazza piazza plaza praza / praça plaça place piaţă plaza
pons punt pont ponte ponte pont / pònt ponti ponte puente ponte pont puint punte puent
nocte notg nuit notte noite nuèit / nuèch / nueit / nuòch notti notte noche noite nit gnot noapte nit
pedem pe pied piede peri pe pié péu pît picior piet

Colliaziuns[modifitgar | modifitgar il code]