Utilisader:Mesoscaph/Cudeschs/Noss sistem solar/Nivel d'Oort

Ord Wikipedia

Fatgs:

  • Il nivel d'Oort furma il lieu il pli lontan tar il qual ti pudessas viagiar senza bandunar il sistem solar.
  • Ins suppona che la gronda part dals comets derivian dal nivel d'Oort, avant ch'els ‹crodan› en direcziun dal sulegl.

[[Datoteca:.jpg]]

Tge è il nivel d'Oort?[modifitgar | modifitgar il code]

Posiziun dal nivel d'Oort a l'ur exteriur da noss sistem solar

Ils scienziads èn da l'avis ch'igl existia enturn noss sistem solar in territori en furma da nivel che sa cumpona da grippa e glatsch. I sa tracta d'in'accumulaziun d'objects sumeglianta a comets che sa movan sin orbits che sa chattan fitg lunsch davent dal sulegl. Il num deriva da l'astronom Jan Oort, il qual ha elavurà a fund e rendì enconuschentas questas ponderaziuns.

Nua sa chatta il nivel d'Oort?[modifitgar | modifitgar il code]

Ils comets dal nivel d'Oort èn tranter 50 000 e 100 000 giadas pli lunsch davent dal sulegl che la Terra. Quai è 1000 giadas pli lunsch davent dal sulegl che Pluto e munta a ca. in quart da la distanza tar il proxim sulegl. La glisch dovra in onn per viagiar uschè lunsch.

Co è sa furmà il nivel d'Oort?[modifitgar | modifitgar il code]

Cur ch'il sistem solar è sa furmà, sa chattavan ils objects dal nivel d'Oort eventualmain anc pli datiers dal sulegl. Alura ha la forza da gravitaziun da gigants da gas procurà che quels èn vegnids bittads pli lunsch. Ils objects èn vegnids sdermanads en tuttas direcziun, uschia ch'il nivel d'Oort ha plitost la furma d'ina culla e main d'ina rudella. Las forzas da gravitaziun d'autras stailas han modellà ils orbits da quests objects pli ferm en furma da rudè, uschia che quels èn restads en gronda distanza dal sulegl. Tut tenor èsi er la gravitaziun d'autras stailas che procura magari ch'ils objects vegnan puspè tramess vers il sulegl. Alura als pudain nus observar sco comets.

In da quests objects lontans ch'ins ha scuvert fin uss è Sedna. Ses diameter munta tranter 1180 e 1800 km. Sedna dovra 11 250 onns per girar ina giada enturn il sulegl. Cur che Sedna sa chattava la davosa giada en sia posiziun odierna, era l'ultim temp da glatsch gist a fin!

La gronda part dals scienziads considereschan Sedna sco object da la part interiura dal nivel d'Oort. Intgins percunter al attribueschan anc a la tschinta da Kuiper, uschia che quella fiss bler pli gronda.