Jon Semadeni

Ord Wikipedia

Jon Semadeni è naschì l'onn 1910 a Vnà. El ha frequentà il seminari da scolasts a Cuira ed ha alura studegià litteratura tudestga ed istorgia en diversas citads.

A Ziràn, Andeer ed a Scuol ha Jon Semadeni instruì a las scolas secundaras. Dapi l'onn 1960 ha el medemamain instruì a la scola media a Samedan ed al gimnasi a Zuoz. Jon Semadeni è stà activ en la partiziun da teater. Plinavant ha el scrit texts dramatics e prosa. Dus enconuschents texts da prosa en La jürada ed Il giat cotschen.

Ovras principalas[modifitgar | modifitgar il code]

  • Cudesch da lectüra per las classas otas da las scoulas ladinas. Cuoira: Administraziun chantunala da mezs d`instrucziun, 1947
  • La s-chürdüm dal sulai. Drama in 3 acts. Cuoira: T.Murk, 1953
  • Ün quader chi nu quadra. Cumedgia in 3 acts. Cuoira: T.Murk, 1959
  • Il bal da la schocca cotschna. Gö dramatic cun chant, musica e sots. Cuoira: T.Murk, 1960
  • L'uman derschader. Drama in 3 acts. Cuoira: T.Murk, 1964
  • La jürada/Der Bannwald. Romanisch und deutsch. Aus dem Engadiner Romanischen übertragen von Huldrych Blanke. Samedan: Eigenverlag, 1967. Neuübersetzung von Chasper Pult und Claire Hauser-Pult. Zürich: Edition Howeg, 2012.
  • Il giat cotschen. Samedan: M.Semadeni, 1980. Zweisprachige Ausgabe. Die rote Katze/Il giat cotschen. Zürich: Limmat Verlag, 1998.
  • Ouvras dramaticas. Samedan: Chesa Gensler, 1980

"Svoul aint in l'univers" sco exempel[modifitgar | modifitgar il code]

Quest text da 1980/1981 tracta d'in astronaut che è sgulads sin la glina. El raquinta da quai ch'el vesa, e vi da tge ch'el pensa durant ses viadi extraordinari. Sco emprim descriva el co el sa dasda e fa ils emprims pass el sablun sin la glina. El sa regorda vi da ses temps da mattatsch, cura ch'el giugava cun artg e paliet. Lura prenda el cun ina sonda sablun dal terren, fertant che milliuns persunas suondan sia lavur cun meds electronics. Ses patratgs cuntinueschan. El vesa guauds, cuntradas ed animals. Era s'imaginescha el dad esser en la Africa. El pensa vi da liuns, gnus ed anc bler auters animals. Tuttenina survegn el puspè in cumond dil terren, che dasda el or da ses patratgs. El sa concentrescha puspè sin sia lavur. "In pitschen pass ch'in astronaut fa sin terren ester è in grond pass per la umanitad," sche quai è bain era uschia en quai raquint?

Funtauna[modifitgar | modifitgar il code]

  • Deplazzas, G., Funtaunas, Istorgia da la litteratura rumantscha per scola e pievel, tom 4, Lia rumantscha, Cuira, 1993

Colliaziuns[modifitgar | modifitgar il code]