Aborigines

Uluru (Ayers Rock) - il culm sogn dals Aborigines

Aborigines (englais [ˌæbəˈɹɪdʒɪniːz], „indigens originars“) è la denominaziun da la populaziun originara da l’Australia. Els han populà il continent avant radund 40’000 enfin 50’000 onns. Ils Aborigines na furman nagina etnia omogena, mabain sa dividan en differents pievels e clans cun fitg differentas linguas ed usits.

Tut tenor definiziun e funtauna devi avant l’arrivada dals alvs enturn 400 enfin 700 differents pievels d’Aborigines che vivevan en emprima lingia sco chatschaders e rimnaders. Cun l’arrivada dals colonists alvs a partir da l’onn 1788 è il dumber da radund 300’000 enfin in milliun abitants originars sa sminuì sin 60’000 l’onn 1920. Ils motivs èn stads malsognas importadas, ma er conflicts violents cun colonists pervia da dretgs territorials.

Dus terz dals radund 464’000 Aborigines dad oz vivan èn citads ed èn s’adattads a la moda da viver dals alvs, damai che las autoritads han promovì durant decennis ina politica d’assimilaziun. Il meglier èn las tradiziuns dals Aborigines sa mantegnidas en il Territori dal Nord, nua ch’ils Europeans èn sa chasads pir tard. Là vivan ils Aborigines per il pli per sasez e radund 60 % dad els discurran a chasa vinavant ina lingua indigena.