L'auter

Ord Wikipedia
(renvià da L'auter)
Questa pagina è scritta en sursilvan.

L'auter ei ina historia da Silvio Camenisch.

Resumaziun[modifitgar | modifitgar il code]

Julian Tschuor, da professiun editur vegn catschaus d’in malruaus e dalla schalusia. El ei schalus sin siu frar schumellin Alwin. Julian veva tertgau ch’ei seigi clar che vers schumellins setegnien adina ensemen, els bandunien mai in l’auter, nun ch’ins separassi culla forza. Alwin era denton setratgs ensemen cun Ilona, quei ch’ei denton buc nunusitau per in um en lur vegliadetgna. Julian sto saver tgi che quella Ilona ei, che ha priu naven ad el siu frar. Aschia ch’el observa in di sin ina plazza da tennis, Ilona che sedispeta cun in um. Quei ei negin auter che siu consort passau che vul impedir la separaziun, per ch’el hagi la caschun da veser lur feglia communabla Isabel pli savens. Suenter eruir l’adressa dalla firma en la quala Ilona lavura, scomian els in per plaids ed Julian envida ella ad ina da sias shows el Prisma. Quei ei in local che engascha transvestits che saultan per il divertiment dil publicum, Julian ei renomaus per sias bunas prestaziuns da sault sco Julie. Era envidau a sia presentaziun ha Julian il giuven scribent Toni Camenzind, pil qual el edescha siu emprem roman che ha tenor Julian qualitads d’in pegliasis.

Suenter sia show, ch’ei tenor Julian buca propi gartegiada, sefultscha el denter la glieud, puspei en sia vestgadira dil di. El entaupa Toni Camenzind, che veva era gia buiu enqual migiel, quei ch’ei schliglioc buc sia moda e maniera. Julian presenta el ad Ilona e s’allontanescha plaunet, aschia ch’els ston entscheiver in discuors. Julian denton veva manegiau ch’el hagi viu Robert ed ei semess sin via alla tscherca. Pli tard la sera saultan Camenzind e Ilona da stretg, gest quei che Julian veva sperau e previu. Las empremas uras dalla damaun vegn era Alwin el club, el leva vegnir per Ilona. Julian ha era fatg la proposta al scribent da carrar el a casia. Julian era gia setschentaus egl auto cura che Camenzind ha aunc court stuiu ir davos las caglias. El tuorna denton buc pli, aschia che Julian fa quitaus e enquera il giuven. El anfla el buc lunsch naven davos las caglias, el schai sternius giun plaun e fa buc mucs. Julian interquera el e peglia ina stermentusa tema. Il scribent ha ina termenta plaga sil tgau davos – el ei morts.

La polizia interquera il delict ils proxims dis. Ina roscha suspecziuns suondan. Biars indezis tgisan Julian. Quel denton suspecta Robert. Ni forsa forsa =tuttina Alwin? Tut la glieud sa da quei tragic schabetg. Nauschas tschontschas pretendan che Julian hagi mazzau il giuven scribent fan la runda. Alwin ei denton fetg segirs che Robert ha giu da far enzatgei cun quella caussa, ed in di observa el co Robert va en siu auto, aschia ch’el pren la caschun e fa entginas renfatschas ad el. Alwin piarda siu saun giudezi e vess bunamein strunglau Robert, lez ha denton reagiu e smaccau sil gas, tgei ch’el mo pudeva, per saver mitschar. Robert ei ussa ella stretga, el suppona che zatgi sappi da siu contract cul giuven ch’ei dependents da drogas. Robert semetta sin via tier quei giuven e fa ina nova proposta, che lez sa strusch refusar, el sto ir per ina pistola e sco cunterprestaziun survegn el da Robert 400 fr. La finala secunvegnan ei da sentuppar ella lavandaria.

Dus dis pli tard spetga Robert ella lavandaria sin siu cumpan. Deplorablamein para lez da ver retard. Cura che ch’il giuven arriva, drezza quel siu uaffen sin Robert e pretenda ina summa horrenta. Suenter in cumbat per veta e mort, stat Robert sin peis e contempla la bara. El veva fadegiau nuot auter. El veva scumbigliau tschella notg Julian cun quei scribent e mazzau quel. Robert vess mo druvau ils daners da Julian, quei tamazi denton ha lavagau tut. In di pli tard vegn Julian casualmein sper igl auto da polizia da signur Hossmann vi, el sedamonda tgei che pudess esser schabegiau e vegn neutier per dumandar il cumissari. La risposta vegn nunspitgadamein - Robert Truwall ha fatg suicid.

Persunas[modifitgar | modifitgar il code]

Julian[modifitgar | modifitgar il code]

  • el ei fetg schalus
  • entuorn 35 onns
  • el ei editur

Alwin[modifitgar | modifitgar il code]

  • el careza Ilona surtut
  • entuorn 35 onns
  • scolast primar

Robert[modifitgar | modifitgar il code]

  • ha in problem d’alcohol dapi ch’Ilona ha bandunau el
  • less per tut preci veser dapli Isabel
  • el ha in pign problem culs daners
  • in carstgaun plitost introvertau

Hossmann[modifitgar | modifitgar il code]

  • ei fetg angaschaus en siu mistregn
  • crei vid il bien els carstgauns

Loghens[modifitgar | modifitgar il code]

Loghens d’acziun ein Domat, lez vegn denton buc numnau concretamein. Mobein mo il num d’ina via che secatta a Domat, numnadamein Wulftieni, leu nua che la giuvna famiglia Alwin, Ilona ed Isabel ein dacasa. Plinavon vegn ei scret d’Aspermont, che secatta datier da Janins. En quei liug dat ei ina ruina d’in anteriur casti.

Temps[modifitgar | modifitgar il code]

Il roman para dad esser contemporans. Ilg setracta da tematicas che fatschentan la glieud d’ozildi. Certas scenas muossan quei detg bein, damai ch’igl actur principal ei in transvestit, e quei vegn declarau el cudisch fetg aviartamein. Ed era las persunas acceptan quei, schegie ch’in ni l’auter lai sentir ch’igl ei buc aschi giavischau. Quei ei denton era ozildi il cass. Era la tematica tracta d’in tema actual, numnadamein d’in mazzament, quei che vegn ozildi mussau fetg bia en televisiun.


Structura[modifitgar | modifitgar il code]

Il roman ei screts el present, quei che meina il schabetg pli datier a nus. Mo entginas scenas ch’ein succedidas avon, ei screttas el perfect. La raquintaziun ei pli u meins cronologica, il lectur vegn menaus tras il cudisch senza segls el passau ni el futur.

La raquintaziun ei scretta en la tiarza persuna, e contonscha aschia ina certa distanza dil lectur cun las persunas principalas. Quei che savess esser negativ ei ch’il mazzament succeda pér ella secunda mesadad dil cudisch, e quei fa il cudisch in tec lungurus, schegie che quei ei buc il cass. Perquei che la secunda part ei plein tensiun, ed igl ei in divertiment da leger.