Model:Artitgel da l'emna/47

Ord Wikipedia

In stadi unitar (u stadi central) è in stadi, en il qual la pussanza sur l’entir territori statal vegn exequida a moda centralistica, e quai per ordinari nà da la chapitala. Sco furma speziala dal stadi unitar vegn per part allegà il stadi unitar decentral che dispona d’organs decentrals da l’administraziun autonoma (per exempel en furma da districts u départements), ma ils quals vegnan medemamain survegliads a moda centrala.

Stadis unitars èn structurads en unitads d’administraziun, tut tenor er en corporaziuns autonomas, ma betg en stadis commembers cun atgna statalitad sco che quai è il cas en stadis federals.

Las stentas istoricas/politicas da cuntanscher in stadi unitar numnan ins unitarissem; quellas da stgaffir in urden federalistic vegnan designadas sco federalissem.

Sco exempels per stadis democratics che sa laschan caracterisar sco stadis unitars centralistics numna il politolog Martin Sebaldt Costa Rica, la Finlanda, l’Islanda u l’Israel. Sco stadis unitars decentrals sa laschan percunter numnar: Danemarc, Frantscha, Reginavel Unì, Irlanda, Giapun, Luxemburg, Nova Zelanda, Pajais Bass, Norvegia e Svezia.