Model:Artitgel da l'emna/51

Ord Wikipedia

L’aviez (Abies alba) è ina planta da guglias europeica or dal gener Abies entaifer la famiglia Pinaceae. La spezia cuntanscha ina vegliadetgna maximala da 500 fin 600 onns. La scorsa da l’aviez è grisch clera. Il lain sumeglia quel dal pign, è però pli resistent cunter umiditad e vegn perquai savens duvrà per construcziuns che vegnan francadas en la terra u en l’aua.

Tranter tut las spezias da plantas indigenas reagescha l’aviez il pli sensibel sin immissiuns da substanzas nuschaivlas (surtut sin dioxid sulfuric) e vegn ultra da quai infizada d’in grond dumber d’insects nuschaivels. Daspera han donns da ruier sco er la selvicultura (tagl cumplet, surexplotaziun, favurisaziun dal pign en plantadis) manà ils ultims 200 onns ad ina ferma sminuziun dals effectivs d’aviezs.

L’aviez cuntanscha in’autezza da 30 fin 50 meters, en singuls cas schizunt da bundant 65 meters. Il diameter a l’autezza dal pèz munta fin a 2 meters, en cas extrems fin 3,8 meters; quai correspunda ad ina circumferenza dal bist da 6 fin 12 meters. La furma da la curuna po variar fitg ferm e dependa surtut dal lieu geografic e da las relaziuns da glisch. Plantas giuvnas che creschan sut relaziuns da glisch idealas furman ina curuna a piz. Tar plantas pli veglias sa reducescha la creschientscha tar ils chatschs da la tschima, entant ch’ils chatschs laterals creschan anc vinavant; tras quai po sa furmar in’uschenumnada curuna da gnieu da cicogna. Il bist è guliv ed ha ina furma cilindrica.