Ulm champester

Classificaziun
Ulm champester

Ulm champester
Urden	Rosales

Famiglia	Ulmaceae

Sutfamiglia	Ulmoideae

Gener	Ulms (Ulmus)

Num scientific
Ulmus minor (Pall.)

Tar l’ulm champester (Ulmus minor) sa tracti ina planta da feglia or dal gener dals ulms entaifer la famiglia Ulmaceae. L’ulm champester po daventar fin 600 onns vegl.

Descripziun

L’ulm champester cuntanscha autezzas da 30, en singuls cas da fin 40 meters. La roma sviluppa savens strivlas da corc che dattan en egl. Parts da la planta pli giuvnas èn surtratgas cun glondas cotschnas. Las flurs ed ils fritgs nivs èn munids cun in moni. Il fegl dispona da 8 fin 14 gnervs laterals, ha in piz curt ed è il pli lad en la part d’amez. La flur ha 3 fin 7 stamins e sviluppa gnervs alvs; las flurs masculinas sa sviluppan per il pli sco emprimas. Las flurs vegnan impollinadas tras il vent. Il temp da fluriziun dura dal mars fin l’avrigl.

Il dumber da cromosoms munta a 2n = 28.^[1]

Derasaziun

L’ulm champester è derasà en vastas parts da l’Europa; pervi da la muria dad ulms sa reduceschan però ils effectivs. Ultra da quai cumpara la planta sin las Inslas Canarias, en l’Africa dal Nord, en l’Asia Minura ed en il Caucasus.

L’ulm champester crescha tant en la planira sco er en autezzas collinusas. Ella preferescha per part guauds da feglia u maschadads inundads ed en general terrens ritgs da substanzas nutritivas e da chaltschina. En l’Europa Centrala furma la planta ina spezia da caracter dal Querco-Ulmetum entaifer la gruppa da tips da guaud Alno-Ulmion, cumpara però er en societads da l’urden Quercetalia pubescenti-petraeae e da la gruppa Carpinion u Berberidion.^[1]

Sistematica

Sinonims per Ulmus minor Mill. èn: Ulmus campestris L. nom. ambig., Ulmus campestris var. umbraculifera Trautv., Ulmus carpinifolia Gled., Ulmus carpinifolia var. suberosa (Moench) Rehder, Ulmus carpinifolia var. umbraculifera (Trautv.) Rehder, Ulmus foliacea Gilib. nom. inval., Ulmus foliacea var. suberosa (Moench) Rehder, Ulmus foliacea var. umbraculifera (Trautv.) Rehder, Ulmus glabra var. suberosa (Moench) Gürke, Ulmus nitens Moench ed Ulmus suberosa Moench.

Da l’ulm champester vegnan differenziadas las suandantas sutspezias u varietads:

Ulmus minor subsp. angustifolia (Weston) Stace (sin.: Ulmus minor var. cornubiensis (Weston) R.H. Richens)
Ulmus minor subsp. minor (sin.: Ulmus carpinifolia Gled.)
Ulmus minor var. plotii (Druce) (sin.: Ulmus plotii Druce): endemit en l’Engalterra.
Ulmus minor subsp. sarniensis (C.K. Schneid.) Stace: endemit local sin las Inslas dal Chanal ed en Frantscha. Vegn cultivà en vastas parts da la Gronda Britannia.
Ulmus minor var. vulgaris (Aiton) R.H. Richens (sin.: Ulmus procera Salisb.): cumpara en l’Engalterra, l’Italia e la Spagna.

Utilisaziun

En il temp medieval vegniva la feglia duvrada sco pavel per nursas. La scorsa era pli baud da muntada medicinala (cf. sutvart). Il lain ha ina bella mascheraziun e vegniva duvrà per lavurs da turnar u intarsias. Dapi la muria dad ulms ha il lain però pers sia muntada economica.

L’ulm da muntogna, en furma tagliada fitg ferm, vegn anc oz duvrà savens per far saivs vivas. A quest intent servan però quasi exclusivamain variantas ch’èn vegnidas cultivadas en l’Ollanda e che vegnan per il pli multiplitgadas a moda vegetativa tras chatschs da ragischs.

Ingredienzas

La scorsa da l’ulm champester, en furma dal bugl fatg vegnir dir, vegniva antruras prescrit cunter diarrea. Quel cuntegna mucinogens, tannins, flobafens e fitosterins. Il floem da la planta enserra ultra da quai substanzas sumegliantas als antioxidants.^[2]

Muria dad ulms

En vastas parts da l’Europa è la planta periclitada fermamain tras la muria dad ulms. Quella vegn chaschunada dal bulieu Ophiostoma (novo-)ulmi. Infestadas vegnan surtut plantas pli veglias a partir d’in diameter dal bist da ca. 15 cm. Ozendi fruntan ins perquai savens surtut sin plantas pli giuvnas.

Annotaziuns

↑ ^1,0 ^1,1 Erich Oberdorfer: Pflanzensoziologische Exkursionsflora für Deutschland und angrenzende Gebiete. 8avla ed., Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 2001, ISBN 3-8001-3131-5, p. 319.
↑ W. Feucht e.a.: Localization and quantitative determination of catechins and proanthocyanidins in the phloem of elm and cherry. En: Tree Physiol 1992, 10 (2), p. 169–177.

Litteratura

Gordon Mackenthun: Die Gattung Ulmus in Sachsen. Forstwissenschaftliche Beiträge Tharandt, carnet 9. Ulmer, Stuttgart 2000, ISBN 3-8001-4712-2.

Colliaziuns

Commons: Ulm champester – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio

Ulmus minors Mill., sin: infoflora.ch
Ulm champester, sin: floraweb.de

[Oberdorfer2001-1] 1,0 ^1,1 Erich Oberdorfer: Pflanzensoziologische Exkursionsflora für Deutschland und angrenzende Gebiete. 8avla ed., Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 2001, ISBN 3-8001-3131-5, p. 319.

[2] W. Feucht e.a.: Localization and quantitative determination of catechins and proanthocyanidins in the phloem of elm and cherry. En: Tree Physiol 1992, 10 (2), p. 169–177.

[1]

[2]