Utilisader:Mesoscaph/Cudeschs/Civilisaziuns da l'antica/Scits
En tge pajais vivevan els?[modifitgar | modifitgar il code]
Ils Scits vivevan en las steppas situadas en il nord da la Mar Naira, vul dir en il sid da la Russia resp. Ucraina odierna. L'istoriograf grec Herodot è stà l'emprim ch'als ha descrit. Ils Scits eran allevaturs da muvel e nomads, vul dir ch'els na restavan betg ditg en il medem lieu. Aveva il muvel maglià en in lieu il pastg, gievan els vinavant en in auter lieu, nua ch'i deva pastg frestg. Ma ils Scits eran er chavaltgaders inschignus e guerriers curaschus. Els èn stads ils emprims ch'han fatg diever en guerra da la chavallaria leva sco truppa principala.
Il pli impurtant per in Scit era ses chaval. Gia sco uffants pitschens emprendevan els da chavaltgar. Ils chavals n'als servivan betg be sco med da transport, mabain avevan er l'incumbensa da proteger e nutrir lur possessurs. Els eran ils megliers amis dals Scits. Muriva in guerrier scit, vegniva ses chaval sepulì ensemen cun quel.
Er las dunnas scitas eran guerrieras curaschusas. La vita en las steppas vastas era privlusa, ins na pudeva sa zuppar nagliur. Las Scitas stuevan esser fermas e savair co ch'ins sa defenda.
Per part èn ils scienziads da l'avis ch'i pudess er sa tractar tar las Amazonas legendaras da Scitas.
Co vesevan or lur edifizis?[modifitgar | modifitgar il code]
Ils Scits na construivan naginas chasas solidas. Pertge duevan els far quai, sch'els sa mettevan oramai puspè en viadi sco nomads? Els vivevan en tendas.
Ils sulets edifizis ch'ils Scits ans han laschà enavos, èn uschenumnads kurgans. Quai èn collinas da terra u da crap ch'ins ha mantunà sur las fossas dals nobels. Questas fossas eran emplenidas cun tut quai ch'ils morts pudevan duvrar en l'auter mund: vestgadira, vaschella, armas e cliniez dad aur.
Tge mangiavan els?[modifitgar | modifitgar il code]
La bavronda preferida dals Scits era latg-chavalla, il qual vegniva magari maschadà cun sang chaval. Da latg-chavalla faschevan els kumis, ina bavronda ch'è anc oz populara en l'Asia Centrala. Medemamain mangiavan els chaschiel en grondas quantitads, legums sco tschagulas, agl e fava. La charn preparavan els sco plat unì. Damai ch'ils Scits tegnevan vatgas e nursas, avevan els avunda charn, en pli gievan els a chatscha ed a pestga.
Co sa vestgivan els?[modifitgar | modifitgar il code]
Tant umens sco dunnas purtavan vestgadira ch'era cumadaivla per chavaltgar: chautschas e giaccas da tgirom, stivals curts che vegnivan liads vi dals ravels sco er chapitschas da pail che finivan en piz. Umens e dunnas purtavan ils chavels, ch'eran savens blonds, avert e lung, ils umens laschavan ultra da quai crescher la barba.
Gugent ornavan ils Scits lur vestgadira, chavels ed armas cun cliniez dad aur. Damai ch'els eran colliads fitg ferm cun la natira, represchentava lur bischutaria per il pli animals. Els preferivan surtut illustraziuns d'animals en moviment, pertge che quels simbolisavan quai ch'als era il pli impurtant: fermezza, sveltezza e libertad.