Utilisader:Mesoscaph/Cudeschs/Giats gronds selvadis/Tigher

Detagls interessants Tighers èn strivlads tras e tras. Sche ti tundessas l'animal dal tuttafatg, vesessas ti las strivlas sin sia pel. Ma igl è pli prudent da betg far l'emprova...

[[Datoteca:.jpg]]

Territori da derasaziun dal tigher

Il tigher furma la pli gronda da tut las spezias da giats da rapina viventas. El è da natira ordvart atletica, tschintg giadas pli ferm ch'in uman musculus e po nudar, dar gronds sigls e raiver (sche er betg uschè bain). El tutga tar il medem gener Panthera sco liun, leopard e jaguar. Quests quatter giats èn ils sulets ch'èn abels da berglar. Il berglar dal tigher n'è però betg sco l'aouu! melodic d'in liun, mabain tuna plitost sco ina frasa da pleds brunclads a tut pudair.

Nua vivan tighers?

Tighers vivan en guauds e sin pastgiras en l'Asia da l'Ost e dal Sidost. Ins als chatta a Bangladesch, Bhutan, China, en l'India, Nepal, Cambodscha, Laos, Malaisia, Myanmar, Tailanda, Vietnam, en l'Indonesia (sin las inslas Java e Sumatra) sco er en la Russia da l'Ost. Il tigher bengal furma l'animal naziunal da l'India e da Bangladesch.

Co vesan tighers or?

Tighers han dents fitg ferms e gizs

Tighers han in aspect unic pervi da lur strivlas. Els èn per ordinari da colur cotschen-oranscha e surtratgs dapertut sin il corp cun grossas strivlas nairas. Vi dal pez, la totona e la vart interna dals pes han els flatgs alvs. Pervi da lur strivlas na sa laschan ils tighers strusch enconuscher tranter plantas e chaglias. Intgins exemplars èn alvs cun strivlas nairas. Quels derivan tuts da tighers da l'India. I dat er tighers ch'èn dal tuttafatg alvs, ma che n'èn betg dretgs albinos. Probablamain è la colur alva in'adattaziun vi da naiv e glatsch. Damai che la gronda part dals tighers vivan però en il fratemp en regiuns pli chaudas, gida questa cumbinaziun da colurs glischanta detg pauc en la natira, perquai ch'igl è alura pli grev per il tigher da s'avischinar a la preda.

Tighers cuntanschan normalmain ina grondezza tranter 1,80 m e 2,80 m. In fitg grond tigher po avair ina lunghezza da 3 meters. La cua d'in tigher mesira radund 90 cm. Tut tenor sia grondezza paisa in tigher tranter 160 e 250 kg. En lur bucca han ils tighers dents fitg ferms e gizs. Vi da lur toppas bain pulstradas han els griflas gizzas. Ultra da quai han els pelegna curta, spessa sco er barbis gross e lungs.

Tge maglian tighers e co tschiffan els lur preda?

Tigher d'Amur

Tigher da Sumatra

Tighers maglian per il pli animals che sa nutreschan da plantas sco elans, tschiervs, portgs selvadis e biffels. Sco la gronda part dals auters giats van els a chatscha sulets. Tighers sa zuppan savens datiers dal terren e spetgan il mument adattà per sa bittar sin lur preda.

Per prevegnir ad attatgas da tighers portan umans magari mascras vi dal chau davos. Tighers prefereschan da s'avischinar da davos e pondereschan duas giadas avant che attatgar insatgi, dal qual els pon vesair la fatscha. Per fortuna attatgan tighers darar umans, danor sch'els èn memia malsauns per far chatscha sin preda normala.

Co tiran tighers si lur pitschens?

Mintga letg dumbra 2 fin 3, magari er fin 6 pitschens. En la vegliadetgna da 8 emnas accumpognan ils pitschens lur mamma a chatscha. Normalmain han els emprendì en la vegliadetgna da 6 mais da tschiffar cun success animals da preda; dal tuttafatg sur sasez èn els però pir en ina vegliadetgna da 1¼ fin 1½ onns. Il bab na gioga nagina rolla en connex cun trair si ils pitschens, cumbain ch'i dat singuls rapports davart tighers masculins che vivan ensemen cun lur femellas ed ils pitschens ordaifer il temp da paregliaziun.