Utilisader:Mesoscaph/Cudeschs/Linguas dal mund/Spagnol

Ord Wikipedia

Nua discurran ins spagnol e quantas persunas discurran questa lingua?[modifitgar | modifitgar il code]

Derasaziun dal spagnol

Ins po dir bler davart il spagnol: Per exempel che questa lingua sa chattia cun radund 400 fin 500 milliuns persunas che la discurran sin il quart plaz da las linguas las pli frequentas en tut il mund – suenter il mandarin, il hindi e l'englais. Ins po er constatar ch'ella è ina lingua uffiziala en betg main che ventg stadis. Ma insatge na pon ins betg dir: Ch'il spagnol saja la lingua che vegnia discurrida dapertut en Spagna. En las differentas regiuns da la Spagna discurran ins castilian, catalan, galician u basc. Ins pudess er anc agiuntar valencian e mallorquin (che sumeglian il catalan). Il castilian, che vegn er numnà spagnol, è atgnamain da chasa en la Spagna Centrala.

Ultra da la Spagna vegn il spagnol discurrì en la gronda part dals stadis da l'America Centrala e dal Sid. Be en Brasilia, il pli grond stadi da l'America dal Sid, discurran ins portugais. Er en ils Stadis unids vivan blers umans hispanofons (da lingua spagnola); quels èn per gronda part immigrads da Cuba e dal Mexico.

Sco lingua materna discurran radund 400 milliuns umans spagnol. Sch'ins quinta anc vitiers las persunas ch'han emprendì spagnol sco segunda lingua, èn quai – sco gia menziunà survart – radund 450 fin 500 milliuns persunas.

Tge scrittira dovra questa lingua?[modifitgar | modifitgar il code]

Il spagnol dovra l'alfabet latin cun il bustab supplementar ñ (nj). Fin il 1994 avevan ultra da quai ch (tsch) e ll (lj) lur agen plaz en l'alfabet spagnol.

Tge savain nus davart l'istorgia da questa lingua?[modifitgar | modifitgar il code]

Las famusas figuras litteraras Don Quijote e ses cumpogn Sancho Panza

Il spagnol tutga tar il bratsch roman da las linguas indogermanas e deriva per gronda part dal latin. Enturn l'onn 1000 è la lingua ultra da quai vegnida influenzada da l'arab da lez temp, damai che bunamain l'entira Peninsla Iberica, sin la quala sa chatta la Spagna, era occupada d'Arabs.

Impurtants impuls per il svilup da la litteratura spagnola derivan da Miguel Cervantes ch'ha publitgà ils onns 1605/1615 ses famus roman ‹Don Quijote de la Mancha›, ma ch'ha er scrit daspera poesias e tocs da teater. ‹Don Quijote› vala sco l'emprim roman modern, sco la pli grond'ovra en lingua spagnola e sco ina da las pli impurtantas da la litteratura occidentala insumma.

Tge locuziuns pudessan esser utilas en questa lingua?[modifitgar | modifitgar il code]

Respuestas – Respostas

Sí – Gea

No – Na

Tal vez, quizás – Forsa


Saludos – Salids

Hola – Hallo

Buenos días – Bun di

Buenas tardes – Buna saira

Buenas noches – Buna notg

¿Qué hay de nuevo? – Tge datti da nov?

No mucho. – Betg bler.


Despedidas – Cumiads

Adiós. – A revair.

Chao (Chau). – Tschau.

Nos vemos mañana. – Fin damaun.

Hablamos. – Nus ans vesain. (verbalmain: nus discurrin)

Hasta luego. – A bainbaud.


Frases útiles – Frasas nizzaivlas

¿Podría usted decirme dónde puedo encontrar un baño? – Ma pudessas dir per plaschair nua che sa chatta la tualetta?

¿Dónde hay un baño? – Nua è la tualetta?

¿Cuánto cuesta? – Tge custa quai?

Quiero una leche. – Jau vuless in latg.

Me gustas tú. – Jau t'hai gugent.

Te quiero. – Jau t'am. (verbalmain: Jau vi tai.)

Mi perro se comió mis deberes. – Mes chaun ha maglià mes pensums da chasa.

Ina pitschna poesia[modifitgar | modifitgar il code]

La pequeñita araña subió, subió, subió.

Bajó la lluvia, y se la llevó.

Salió el sol, y todo secó,

Y la pequeñita araña subió, subió, subió.


Il pitschen filien è raivì ad aut, ad aut, ad aut.

Qua è vegnida la plievgia ed al ha manà davent.

Il sulegl è vegnì nauador ed ha sientà tut,

Ed il pitschen filien è raivì ad aut, ad aut, ad aut.