Utilisader:Mesoscaph/Cudeschs/Noss sistem solar/Uranus

Ord Wikipedia

Fatgs

  • Sin maletgs cumparan ils rintgs dad Uranus alvs. En vardad consistan els però da materialias da colur d'asfalt.
  • Cur ch'ins ha scuvert l'emprima giada Uranus, al han ins tegnì per sbagl per la staila 34 Tauri.
  • Uranus rotescha sin sia vart sco Pluto.
  • Uranus è il sulet planet ch'è vegnì numnà tenor in dieu grec e betg sco ils auters tenor dieus romans.

[[Datoteca:.jpg]]

Uranus, il settavel planet davent dal sulegl, è vegnì scuvert da William Herschel l'onn 1781.

Uranus ha in diameter da 51 118 km, quai è quatter giadas tant sco la Terra. El è il terz grond ed il quart grev planet dal sistem solar.

Co vesa or la surfatscha?[modifitgar | modifitgar il code]

Uranus, fotografà da Voyager 2 (1986)

Uranus n'ha nagina surfatscha sin la quala ins pudess star senza sfundrar en l'atmosfera. Sut l'atmosfera pudess sa chattar ina mixtura unitara da crap e glatsch.

Da tge consistan ils rintgs?[modifitgar | modifitgar il code]

Uranus posseda 11 rintgs. Quels consistan da gronds tocs da crap da fin 10 meters. Els èn da colur stgira e sa laschan be vesair malamain. Ins als ha scuvert tras casualitad l'onn 1977. Ils scienziads avevan intercurì las stailas cleras en vischinanza dad Uranus. Ma curius, la glisch da questas stailas vegniva gia puspè cuverta avant ch'ellas svanivan davos il planet ed anc adina, schebain ch'ellas duevan puspè cumparair davos quel. Uschia èn ins vegnì a savair ch'il planet posseda in sistem da rintgs.

Tge glinas ha el?[modifitgar | modifitgar il code]

Uranus ha 27 glinas enconuschentas, uschia ch'el sa chatta sin plaz trais en noss sistem solar, quai ch'appartegna il dumber da glinas. Las tschintg glinas principalas èn Miranda, Ariel, Umbriel, Titania ed Oberon.

Miranda[modifitgar | modifitgar il code]

William Herschel ch'ha scuvert l'Uranus l'onn 1781
Replica dal telescop, cun il qual Herschel ha scuvert il planet

Miranda è la pli pitschna e pli vischina da las glinas principalas dad Uranus. Ella consista quasi be da glatsch e crap. La surfatscha è segnada da chavas, grips e vals. Questa glina è vegnida numnada tenor ina figura or dal toc da teater da Shakespeare ‹The Tempest›.

Ariel[modifitgar | modifitgar il code]

Ariel consista da crappa e glatsch. Questa glina ha bleras vals, ma strusch craters. Il num cumpara en in toc da William Shakespeare e dad Alexander Pope.

Umbriel[modifitgar | modifitgar il code]

Questa glina consista da fitg bler glatsch e d'in pau crappa. I sa tracta da la pli stgira da las glinas principalas dad Uranus. Ses num deriva dal toc ‹The Rape of the Lock› dad Alexander Pope.

Titania[modifitgar | modifitgar il code]

Titania è la pli gronda glina dad Uranus. Ella consista da glatsch e crappa. Sia surfatscha è segnada da chavorgias. La glina è vegnida numnada tenor la regina dal reginavel da las dialas or dal toc da Shakespeare ‹A Midsummer Night's Dream›.

Oberon[modifitgar | modifitgar il code]

Oberon è la glina principala exteriura dad Uranus. Quella ha pli u main la medema cumposiziun sco Titania. Ella è segnada da blers craters. Intgins da quels han urs alvs e funs stgirs. La glina è vegnida numnada tenor il retg dal reginavel da las dialas or da ‹A Midsummer Night's Dream›.

Ulteriuras glinas[modifitgar | modifitgar il code]

Uranus cun nivels, rintgs e glinas (fotografia a radis infracotschens)

Igl existan tredesch glinas fitg pitschnas che giran enturn Uranus entaifer l'orbit da Miranda. Nov ulteriuras glinas pitschninas sa chattan sin ulteriurs orbits dador quel dad Oberon.

Quant ditg dura in di sin quest planet?[modifitgar | modifitgar il code]

In di dura sin Uranus tant sco 17 uras sin la Terra. Il planet rotescha giaschend, si'axa mussa vers il sulegl. Quai pudess derivar d'ina gronda collisiun ch'ha gì lieu avant lung temp en il sistem solar.

Quant ditg dura in onn sin quest planet?[modifitgar | modifitgar il code]

In onn sin l'Uranus dura 84 onns terresters u 30 708 dis.

Da tge consista el?[modifitgar | modifitgar il code]

L'Uranus creschent, fotografà da Voyager en viadi vers il Neptun

Cuntrari a Jupiter e Saturn consista Uranus eventualmain surtut da crap e da sorts da glatsch. Tar ils gas en si'atmosfera sa tracti surtut d'idrogen e da helium. Auters gas cun cumparts pli pitschnas èn amoniac, aua e metan. La colur blaua dad Uranus deriva da nivels da metan che traguttan la glisch cotschna e reflecteschan la blaua.

Quant grev ma faschess la gravitaziun dad Uranus?[modifitgar | modifitgar il code]

Sche ti sgulassas en la stresa da nivels dad Uranus, pasassas ti radund 90 procent da tes pais sin Terra.

Tenor tgi è el vegnì numnà?[modifitgar | modifitgar il code]

Uranus ha survegnì ses num suenter Uranos, il dieu grec dal tschiel. Tenor la mitologia greca era Uranos il figl e pli tard l'um da Gaia, la mamma terra.