Griosch

Ord Wikipedia
Griosch l'onn 1901
Vista da Griosch giu la Val Sinestra

Griosch è ina culegna da primarans (aclas) che sa chatta sin 1812 m s.m. tranter Vnà e Zuort en la Val Sinestra. Davent da Vnà è la culegna accessibla tras ina via da 5,5 km lunghezza che maina durant la stad er ina lingia d'autos da posta. Griosch giascha sin il territori da la vischnanca da Valsot (fin il 2012 Ramosch).

Nums istorics[modifitgar | modifitgar il code]

Griosch aveva num Greus u Grews durant il temp medieval tardiv e Griesch en il 14avel tschientaner. Il 1520 cumpara'l sco Grousch ed il 1688 sco Grieusch.[1] Il num stat eventualmain en in connex etimologic cun ils pleds valladers «greiv» (grev) u «grava». Il davos sa referescha forsa a l'Aua da Chöglias che passa sperasvi.

En il pled da Vnà han las aclas num «plamarans» e betg «prümarans» sco en il vallader da scrittira.

Istorgia[modifitgar | modifitgar il code]

Griosch è vegnì colonisà davent da Samignun. L'onn 1588 èn ils subdits da Griosch sa cumprads libers per 145 renschs (flurins) dals Habsburgais. A lez temp era Griosch anc populà sur onn. En la Segunda Guerra da coaliziun èn ils Austriacs passà il 1799 tras la culegna. Il 1817 ha ina lavina destruì tut ils edifizis cun excepziun da duas stallas. Il 1933 ha ina bova chaschunà gronds donns a Griosch. Perquai che durant l'enviern da lavinas dal 1999 blers edifizis èn vegnids demolids, ha la vischnanca politica fatg ina revalitaziun dal territori, quai ch'aveva sco consequenza che Griosch na vala actualmain (2012) betg pli sco zona da construcziun.

Poesia[modifitgar | modifitgar il code]

L'indigen Jaccanin Riatsch-Vonmoos (1836–1903) ha scrit numerusas poesias davart la culegna e ses avdants. Tenor lezzas poesias hai dà indesch primarans.

Litteratura[modifitgar | modifitgar il code]

  • Men Margadant: Cronica da Vnà. Puntraschigna 2008

Referenzas[modifitgar | modifitgar il code]

  1. Margadant 2008, p. 34 s.