Utilisader:Andreas/Plazzals/Anna Pitschna Grob-Ganzoni

Ord Wikipedia

Anna Pitschna Grob-Ganzoni (* 10 da settember 1922 a Schlarigna; † 21 da favrer 2009 a Wetzikon (ZH)) è stada ina scriptura rumantscha.

Vita[modifitgar | modifitgar il code]

Anna Pitschna Grob-Ganzoni è naschida ils 10 da settember 1922 a Schlarigna sco figlia dal cusseglier guvernativ Robert Ganzoni e sia dunna Ulrica Ganzoni-Campell. Ella ha frequentà las scolas obligatoricas a Cuira e San Murezzan. Suenter il seminari scolastic ha ella dà scola sin il Fuorn, a Lon en Val Schons, a Scuol e Guarda. Il 1949 ha ella maridà il magister Ernst Grob da Regensdorf (ZH) ed il medem onn è il pèr sa domicilià a Wetzikon (ZH). Dasper la lavur sco magistra è ella s'occupada da la chasa e da la famiglia ed en quel ambient ha ella cumenzà a scriver. A l'entschatta era si'intenziun da divertir ses tschintg uffants cun paraulas originalas che stevan en la tradiziun da las paraulas popularas engiadinaisas.[1]

Ovra[modifitgar | modifitgar il code]

La carriera litterara dad Anna Pitschna Grob-Ganzoni ha cumenzà il 1963 cun il gieu radiofonic Il figl pers ch'entra en la categoria dals gieus biblics rumantschs;[2][3]

Il 1966 èn suandadas sias Parevlas sco Chasa Paterna (nr. 85). En questas paraulas modernas cumbinescha l'autara elements classics da la paraula populara – sco dialas, nanins, trols, l'um da la palì u l'um dal guaud che cumbatta il dragun da las set testas – cun elements moderns e da la vita reala.

Anna Pitschna Grob-Ganzoni n'ha dentant be scrit paraulas. Anc il medem onn ha'la publitgà sco cudeschet OSL il raquint Il mür che descriva ils emprims dis suenter la construcziun dal Mir da Berlin e las consequenzas tragicas ch'el ha gì per las famiglias en la Germania da l'Ost.

Il roman Tamfitsch dal 1974 tematisescha il problem da geniturs che n'han pli temp per lur uffants. Il 1980 cumpara l'istorgia Giovanni tracta d'in mat italian che vegn en Svizra e sto s'acclamitasir en sia nova patria.

Publicaziuns[modifitgar | modifitgar il code]

Gieus auditivs
  • Il figl pers. (Gieu biblic/gieu auditiv en la retscha La Scena), Lia Rumantsch, Cuira 1963
Cudeschs d'uffants
  • L'hom da naiv. OSL, Cuira 1980 (era per tudestg tar il Schweizer Verlagshaus, Zürich 1980)
Paraulas
  • Parevlas. Chasa Paterna, Lavin 1966
  • La gïa misteriusa ed otras parevlas. Lia Rumantscha, Cuira 1983
Raquints
  • Il mür. OSL, Cuira 1966
  • Flöchin. OSL, Cuira 1971
  • La ballapè. Uniun dals Grischs, Schlarigna 1974
  • Flip, Flap, Flup. OSL, Cuira 1975
  • Ballas da savun. 1977
  • Giovanni. Uniun dals Grischs, Schlarigna 1980
  • Curdin. OSL, Cuira 1987
  • Il dragun da las testas. Chasa Paterna, Lavin 1991
Romans
  • Tamfitsch. Roth, Tusaun 1974
  • Temp scabrus. Uniun dals Grischs, Schlarigna 1985

Distincziuns[modifitgar | modifitgar il code]

  • Premi dal Radio Rumantsch
  • Premi da la concurrenza NSB per Retorumantschs
  • Diplom d'onur dal Premi Hans Christian Andersen da l'Uniun svizra per litteratura per giuvenils (1982)
  • Premi da renconuscheintscha da la Regenza dal chantun Grischun (1994)

Litteratura[modifitgar | modifitgar il code]

  • Reto R. Bezzola: Litteratura dals Rumauntschs e Ladins. Lia Rumantscha, Cuira 1979, pp. 518–520

Colliaziuns[modifitgar | modifitgar il code]

Referenzas[modifitgar | modifitgar il code]

  1. Bezzola 1979, p. 518
  2. Ils gieus biblics en il Lexicon da teater svizzer
  3. Bezzola 1979, p. 519, nota 200