Utilisader:MeLis Adragun/Cudeschs/Pederin sgola sin la glina/Il sgol sin la prada da stailas

«Guarda be!», han ditg ils auters baus da matg che concertavan gist sut il grond chastagner, «ha noss superbi Sumsum da la gìa tuttina chattà in pèr uffants, cun ils quals el vul sgular sin la glina?» Els èn stads talmain surstads che lur concert è vegnì dal tuttafatg or dal tact. Ils trais però sgulavan uschè svelt che las chamischuttas dals uffants sgulatschavan sco pitschnas bandieras en il vent. Prest fissan els collidads cun duas tgirallas da notg inamuradas che na faschevan betg attenziun.

Uss eran els sur il lai. Quel glischava bufatg. Sias undas eran sco dad aur. E las tgutgas grossas carpas che vivevan lien guardavan cun egls gross tras l'aua e sa smirvegliavan. «Oh», ha pensà il sfurat da las carpas, «quai èn in pèr curiusas andas che sgulatschan si là.» El pensava numnadamain che tut quai che sgola sajan andas. El era gia tschintgtschient onns vegl, ma sgarschaivel tup, perquai ch'el durmiva bunamain l'entir temp. «Oh, oh!», han pensà las autras carpas. Uschè bler n'avevan ellas gia daditg betg pli pensà, e quai las ha strapatschà talmain ch'ellas han suà grossas vaschiettas d'aria; quellas èn muntadas en l'aua sco pitschnas pierlas. Ma gia sgulavan ils trais aventuriers vi sur il guaud.

«Guarda!», ha ditg il pitschen chavriel Zopzop a sia mamma, «là sgolan dus utschels-mezmieur alvs!» Ma la mamma era orientada, pertge ch'ella aveva finas ureglias ed udiva tut quai ch'ins raquintava en il guaud. «Quai è il bau da matg Sumsum che sgola cun dus uffants sin la glina», ha ella ditg. «Vulan els mangiar la glina?», ha dumandà Zopzop. El pensava numnadamain ch'ins possia mangiar la glina, perquai che quella guardava ora sc'ina flur-paintg melna. «Na dumonda betg uschè tgutg e maglia tia salata!», ha ditg la mamma. Zopzop era propi anc memia pitschen per chapir la famusa istorgia dal lader da laina e da la chomma dal bau da matg.

Adina pli spert e pli ad aut èn ils trais sgulads. La chasa, la prada, il lai, il guaud – tut quai giascheva bainprest lunsch sut els. Las collinas, las muntognas ch'eran circumdads da tschajera da notg alva – tut quai sfundrava. E per finir giascheva l'entira Terra giu là, incredibel profund en la notg blaua e quieta; cun tut ils pajais e las mars; la gronda chara Terra en sien profund. Als uffants batteva il cor, ma els sa stendevan plain bravura e na faschevan gnanc in fauss moviment. Il bau da matg als sgulava ordavant; senza paus sunava el la gìa e chantava vitiers sia chanzun.

Curius! Da qua anora vesevan las stailas ora tut auter che davent da la Terra, cura ch'ins las contemplava la saira nà dal curtin. Sco sch'ellas avessan charinas fatschas rientas cun enturn enturn tschurrichels d'argient. E pli aut ch'ins sgulava e dapli stailas che sa mussavan. Sin la Terra vesev'ins be las pli grondas, las pitschnas cumparevan pir uss. Igl eran bleras tschientmillis. E tuttenina hai cumenzà a tunar tras l'univers silenzius sco sche nundumbraivels scalins resunassan; l'emprim be fin e quiet, alura adina pli dad aut e cler e bel. Na! Quai n'eran betg scalins!

Uss pudev'ins udir cler e bain: igl eran milli pitschnas vuschs d'argient enturn enturn. Las stailas chantavan tras la notg. E quai era lur chanzun:

«Sin la Terra regia pasch,

sin la Terr'è tut quiet.

Ils uffants han claus lur egls,

mintgin dorm'en ses letget.

Vi dal tschiel,

da sontga notg,

veglian stailas,

milliedotg.

Creatiras sin la prada,

ils utschels là en il guaud,

ed ils peschs cumenzan tuts,

a siemiar dultschin bainbaud.

Cler resunan tants scalins,

glisch d'argient splendura.

Stailas chantan tras la notg,

fin a la bun'ura.»

Durant quest chant eran ils trais aventuriers circumdads d'ina glischur miraculusa che vegniva adina pli ferma. Quella derivava d'in vast nivel d'argient che nudava davant els en l'univers infinit. Sin la Terra ves'ins magari da quests nivels da notg, davos il curtin sur il flum u sur in lai. Els guardan or sco lenziels che giaschan alv e quiet en l'aria. Be che quest nivel davant ils uffants era bler pli cler e pli grond. E vegnind els pli e pli datiers, han els vis lasura chaussas mirvegliusas.

Tschients, millis da pitschnas sutgas eran pustadas enturn in bel pult d'argient, gist sco las sutgas d'uffants èn plazzadas en scola enturn il pult dal magister. Sper il pult pendeva ina grossa corda da scalin giu da tschiel, vi da la quala penderlava ina barlocca da bellezza. Da l'autra vart sa chattava in'immensa pauca sper in monstrus telescop d'argient. Davosvart, en il lontan, sa chattava ina pitschna collina, da la quala ina fina via da tschajera manava enavant. Sin la collina vesev'ins in pitschen uigl da nursas alv cun in tetg da colur rosa e cun legras fanestras radundas che vesevan ora sco pitschens egls. Enturn enturn tanscheva però ina saiv fitg fina sco fatga da porcellana. Tge muntava tut quai?

Igl era quai la prada da stailas, a la quala els s'avischinavan. Ella giascha entamez il tschiel ed ella furmava l'emprima staziun sin lur grond viadi.