Utilisader:MeLis Adragun/Cudeschs/Pederin sgola sin la glina/La pitschna chomma

Ord Wikipedia

«Betg perder temp!», avevan las pitschnas stailas clamà. Uss avevi pia num d'ir spert per la pitschna chomma!

Pederin è lura er immediat sa mess a la lavur, è raivì sin il badugn ed ha prendì la pitschna chomma da la gutta, vi da la quala ella aveva pendì milli onns. Entant steva Annina, stendend la bratscha, sin ils pizs dals pes per retschaiver la renumada chommetta da basat. Igl era propi in mument fitg festiv!

Schia! Uss aveva Annina la chomma ed els èn chaminads loschs sco pavuns cun lur trofea tar signur Sumsum, il qual aveva sa chapescha giugà il mort dapi l'emprim inscunter cun l'Um da la glina. Sco sch'el na tutgass insumma betg tar els giascheva el en in chantun tranter bulieus da tissi e crappa plain miffa – in pitschen mantun brin da pauc. I n'era gnanc simpel d'al enconuscher. Els han contemplà in mument l'erox che pareva mort ed èn sa legrads pensond tge fatscha ch'el vegnia bain a far uss.

Ma lura han els tschertgà vi dad el il lieu per la chomma. Pederin ha chattà ina pitschna fora sut la terza sdrima nair alva dal tschop; quella stuevi bain esser. Annina ha pia spidà mordio sin la fin sisum da la chomma ed alura hani smatgà quella cun forzas unidas en la fora. Quai era propi fadius che Annina stueva tut schemair. Finalmain tegneva la chomma! Els han empruvà e vis che quella era propi fermada fitg ferm, uschia che la chomma na pudeva propi betg vegnir stgarpada u tagliada giu tgunschamain. Igl è gea enconuschent che spida tatga propi fitg bain.

Cura ch'els han gì finì questa fatschenta, han els cumenzà cun gust a svegliar il bau da matg. Els al han scurlattà vi e nà; ma el temeva uschè fitg ch'el ha giugà pli che mai il mort; e cura che Pederin al clamava per il num, marmugnava el adina be fitg da bass: «Jau sun mort, jau sun mort dal tut, jau na poss betg vegnir fatg pli mort, perquai che jau sun gia mort dal tut!»

La finala al ha Pederin sbragì en las ureglias:


«Signur Sumsum, signur Sumsum!

Guardai po voss pli nov costum!»


Qua è il tamberl siglì en pe sco piztgà d'in mustgin ed ha guardà pitgiv en fatscha als uffants: «Ha el maglià vus, l'um?», ha el dumandà tut tementà, schebain ch'el pudeva atgnamain vesair ch'els n'eran betg vegnids magliads sch'els stevan gea davant el.

Sa chapescha che Annina ha dà givels dal rir udind ina dumonda uschè tuppa. Pederin però ha guardà serius, ha mussà sin la chomma ch'els avevan tatgà si ed ha ditg: «Signur Sumsum, dai per plaschair in'egliada sin vossa chomma!»

Il gross chavalier da chastagners na pareva anc adina betg d'avair chapì tge ch'el duaja far, talmain targlinant ha el guardà da sai giuadora... Qua! ... Sco tutgà dal chametg ha el realisà tge ch'era capità. El è stà en pe ed è siglì e sautinà enturn ils uffants chantond:


«Sum – sum – hurra! Sum – sum – hurra!

Mia chomm'è qua, mia chomm'è qua!

Jau sun mez ord chadaina,

a fin va uss la paina!

Dus bravs uffants han liberà

ils baus da matg da lur quità;

Hurra, hurra, la chomm'è qua!»


Ses lung saut da legria che tutgava tar quest chant n'era anc ditg betg a fin ch'el è tuttenina vegnì disturbà d'ina appartegnientscha andetga che dueva esser in serius avertiment per ils trais aventuriers. Igl era gea vegnì ditg als uffants ch'els stoppian puspè returnar sin Terra anc avant l'alva dal di, ubain ch'els na vegnian mai pli a chattar enavos da la glina.

En quest mument è tuttenina cumparida ina glischur tut speziala or da la stgirenta notg ed ha cumenzà a sclerir la glina. Il fund grisch ha survegnì ina colur sco argient cotschen verd, sin tut las plantas e flurs glischava la pulvra da la glina sco naiv da colur rosa. Sur il pli aut piz da la muntogna, gist davant els, han ils uffants vis il medem mument la charina figlia dal sulegl, l'Aurora. Ella aveva auzà la bratscha sur il chau, da ses mauns daguttavan sbrinzlas da rubins ed in nivel cotschen sortiva da ses chavels. Il chau ad aut ha l'Aurora chantà cun ina vusch ch'era pli giubilanta che quella da tuttas lodolas e pli melodiusa che quella da tuttas luschainas da la Terra:


«Da lunsch s'avischina il char dal sulegl,

resveglia la Terra dals siemis marvegl.

Gia glischa dal di il fin ur argientin,

scleresch'en l'Orient il tschiel d'in cuntin.

Jau sgol sur la Terra bufatg ordavant,

sper mai la sorina glischond sc'in brigliant.

Nivlettas sco flurs chamegiantas traglischan,

a tut la natira ‹bun di!› ‘las giavischan.»


Qua ha ella drizzà riend sia bella fatscha vers ils uffants ed ha ditg plain charezza:


«Uss giai, chars, uffants, festinai!

A temp sin la Terra turnai!»


Alura è ella puspè disparida; davos ella è il tschiel però restà bagnà en purpur e la fustga terra da la glina giusut glischava cotschen sco sche milliuns da rosas avessan schluppà lur brumbel sin ses fund d'ivur. Ils uffants stevan qua cun bucca averta e contemplavan la bellezza indescrivibla da quest'apparientscha; qua ha il bau da matg stratg bufatg vi da la chamischa, als ha dà la grifletta dretga e sanestra ed ha ditg tut serius e cun vusch festiva:


«Uss va ‘la a fin, nossa grond'aventura,

d'a chasa turnar gia daditg igl è l'ura.

La chomma finalmain jau hai uss puspè,

quai grazia a vus, chars uffants, judihè!

As dai bain ils mauns e serrai ils egliets,

sin Terr'arrivain nus er senza bigliets!»


Ils uffants han fatg per cumond, pertge ch'els han sentì ch'igl era propi serius cura ch'il bau da matg ha ditg quai. Els han pia dà il maun ed èn sa fultschads stretg in vi da l'auter. Il bau da matg però ha clamà:


«Mamma Terra, tai clamain,

tes agid nus implorain.

Lunsch davent da tes terratsch –

prenda nus puspè en bratsch!»


Qua è s'avert il fund sut lur pes ed ils trais aventuriers èn crudads, tegnend in l'auter ferm per il maun, giuaden en la profunditad.