Wikipedia:Cudeschs/Documents da l'istorgia da l'umanitad

Antica

Davart l’erupziun dal Vesuv l’onn 79 s.C.

Davart l’erupziun dal Vesuv l’onn 79 s.C. Dal testimoni istoric a la rescuverta da Pompei L’onn 79 s.C. ha gì lieu in’erupziun dal Vesuv ch’ha chaschunà in grond dumber da victimas e sepulì cumplettamain las citads da Pompei e Herculaneum. Plinius il Giuven ha descrit pli tard quest eveniment en duas brevs. Questas funtaunas scrittas sco er las exchavaziuns dal temp modern porschan in’invista profunda en la vita da mintgadi dal temp dals imperaturs.  » Dapli infurmaziuns

Epoca dals viadis d’exploraziun

Schurnal da navigaziun da l’emprim viadi

Schurnal da navigaziun da l’emprim viadi La scuverta da l’America l’onn 1492 Cristof Columbus ha fatg ils onns 1492 fin 1506 en tut quatter viadis en l'America. Da l’emprim viadi è sa mantegnì il schurnal da navigaziun che Columbus ha scrit per il pèr regent spagnol. La versiun oriunda dal diari è bain ida a perder; ma igl exista ina copia fatga da Bartolomé de Las Casas (1474–1566). Questa copia è vegnida rescuverta la fin dal 18avel tschientaner e stampada l’onn 1825.  » Dapli infurmaziuns

Illuminissem

Tge è l’illuminissem?

Resposta a la dumonda: Tge è l’illuminissem? Ediziun e commentari En la vegliadetgna da 60 onns ha il filosof Immanuel Kant publitgà l’onn 1784 ses tractat ‹Resposta a la dumonda: Tge è l’illuminissem?›, il qual dueva daventar in dals texts-clav da l’epoca. Il text è a medem temp in confess persunal, in’analisa da la situaziun sociala e politica a la fin dal 18avel tschientaner sco er in appel als docts e regents da cuntinuar sin la via enchaminada.  » Dapli infurmaziuns

19avel tschientaner

Manifest da la Partida communistica

Manifest da la Partida communistica Ediziun – commentari – materialias Il ‹Manifest da la Partida communistica› han Karl Marx e Friedrich Engels scrit enturn la midada da l’onn 1847/48 per incumbensa da la Lia dals communists. Quest program – bain la pli enconuschenta resposta sin la dumonda sociala – cumenza cun ils pleds daventads proverbials: «In spiert va enturn en l’Europa – il spiert dal communissem» e finescha cun l’appel: «Proletaris da tut ils pajais, as unì!»  » Dapli infurmaziuns

20avel tschientaner

La Rosa alva

La Rosa alva Fegls sgulants dal moviment da resistenza cunter il naziunalsocialissem en Germania (1942/43) Rosa alva sa numnava ina gruppa da resistenza tudestga cunter la dictatura dal naziunalsocialissem. La gruppa è stada activa a Minca e sa referiva surtut a valurs cristianas ed umanisticas. La Rosa alva è sa furmada a partir dal zercladur 1942 en il ravugl da students enturn Hans Scholl ed Alexander Schmorell. Tranter la fin da favrer e l’avrigl 1943 è la gruppa vegnida scuverta e la finala executada.  » Dapli infurmaziuns