Enego

Ord Wikipedia
Questa pagina è scritta en puter.

Enego (Ghenebe in cimber, Jeneve in tudas-ch) es üna vschinauncha taliauna da la Regiun Veneto, Provinza da Vicenza. Ella es abiteda da var 2.000 personas.

La vschinauncha[modifitgar | modifitgar il code]

Enego as chatta a 768 meters d'otezza, sun l'"Altopiano dei Sette Comuni" (Planüra Ota da las Set Vschinaunchas), eir numno "Altopiano di Asiago".

Dasper Enego, i'l territori da la vschinauncha as chattan bgeras fracziuns: Coldarco, Piovega, Fosse, Valdifabbro, Coste, Valdicina, Valgoda, Dori, Marcesina, Enego 2000 (lö per skiunzs) e Stoner, la pü granda da tuot las otras.

L'economia da Enego as basa prevalentamaing sün l'agricultura e sün l'allevamaint da muaglia, chi furnescha'l lat per fer il renumno chaschol "Asiago".

Istorgia[modifitgar | modifitgar il code]

Düraunt l'11. tschientiner gnit üna populaziun d'origen tudas-cha, uschè scu in otras lös da la Planüra Ota d'Asiago, chi eiran da lingua e tradiziun cimbra.

Traunter il 1310 ed il 1807 fet Enego part da l'Uniun da la Set Vschinaunchas (cun Foza, Gallio, Asiago, Lusiana, Conco, Roana e Rotzo), chi vet üna tscherta autonomia eir vi per l'existenza da la Republica da Vnescha.

Düraunt la Prüma Guerra mundiela gnit Enego bumbardeda dals canuns, chi eiran plazzo süsom il Mont Grappa.

Traunter las duos Guerras e zieva la Seguonda Guerra mundiela get bgers abitants da Enego a l'Ester (specialmaing in Germania, Frauntscha e Svizra) per lavurer scu müradurs.

Monumaints[modifitgar | modifitgar il code]

  • La baselgia da Santa Giustina, il clucher da la quela gnit construieu a la mited del tschientiner passo culla crappa da la Fortezza Lisser, construida vi pella Prüma Guerra Mundiela. Quista baselgia gnit fich dannageda als 1983 vi da ün orizi e successivamaing messa in uorden.
  • L'unica tuor resteda dal vegl chastè (13. tschientiner), chi eira, inua cha hoz es que la piazza San Marco.
  • La Punt da la Val Gadena (1990), la terza punt la pü ota d'Europa (175 meter), chi lia ils territoris da las vschinaunchas da Enego e Foza.

Personas renumnedas[modifitgar | modifitgar il code]