Utilisader:Andreas/Plazzals/Zuort

Ord Wikipedia
Zuort
Fracziun
Administraziun
Stadi Svizra
Chantun Grischun
District En
Circul Suot Tasna
Vischnanca Sent
Territori
Autezza 1711 m s.m.
Autras infurmaziuns
Numer postal 7744
Internet
Pagina-web uffiziala

Zuort è ina fracziun da Sent che giascha en la Val Sinestra.

Num da la culegna[modifitgar | modifitgar il code]

Zuort aveva oriundamain num «Suord». Il bain da Suord è attestà il 1546 ed il 1611 ensemen cun il signur feudal Joan Ans.[1]

Tenor il Rätisches Namenbuch deriva il num Suord da la canera da las auas che conflueschan en vischinanza, da la quala ins pudess daventar surd: Avant la culegna absorbeschan l'Aua da Laver e l'Aua Chöglias, che vegnan da la vals cun ils medems nums, divers dutgs alpins pli pitschens e s'uneschan, suenter aver passà Zuort en il vest resp. ost, a La Brancla u Lavranca.

Pli tard han ins lu cumenzà a scriver Zuort, quai che ha manà a la faussa conclusiun ch'il num saja derivà dal tudestg «Zu Ort».[1]

Geografia[modifitgar | modifitgar il code]

Zuort cun (da sanestra) la chaplutta, la Chasa Mengelberg, il Drachenhaus ed il Hof Zuort (2010)

Zuort sa chatta sin 1711 m s.m. sin in cleragl levamain spundiv entasum la Val Sinestra, ina val laterala da l'Engiadina Bassa che sa drizza vers nord. Sper Zuort passa la via da Sent ad Ischgl (vall. Ischla) en il Tirol austriac. Questa senda preistorica che maina davent da Zuort sur il Pass dal Fenga (era Cuolmen d'Fenga, tud. Fimberpass) aveva en il temp medieval ina fitg grond'impurtonza perquai che Zuort manteneva stretgs lioms ecclesiastics cun Ischgl e possedaiva alps e feuds en il Paznaun. Anc en l'emprima mesadad dal tschientaner passà serviva il Hof Zuort sco staziun da duana.[2] Davos la culegna s'eleva il Piz Tschütta (tud. Stammerspitz(e)) cun ses 3258 m.

La fracziun cumpiglia oz in'ustaria da muntogna, in manaschi agricul, l'anteriur quartier per il persunal cun chadafieu da lavar («Drachenhaus»), la Chasa Mengelberg e la chaplutta Mengelberg cun la sunaria.[2]

A Zuort appartegnan plinavant la prada dal Charetsch suot e sura ed insaquants tocs a Griosch. Il primaran (acla) dal Charetsch suot è dentant recentamain ì en muschna sut la chargia da la naiv. La ruina è anc da vesair.[3]

A l'ost da Zuort, gia sin territori da Ramosch, sa chatta il Prà San Peder (era scrit Prasanpeder) cun il Cluchers da Prà San Peder, piramidas da terra che in lur furma fan endament turs-baselgia.[4]

Accessibladad[modifitgar | modifitgar il code]

Zuort n'è betg accessibel cun l'auto u cun l'auto da posta. Ina pussaivladad è dad ir da Ramosch cun l'auto da posta a Vnà e da far ina spassegiada da circa duas uras a Zuort.

Davent da Sent è Zuort cuntanschibel en trais uras a pè. Medemamain davent da Sent va in via charrabla a la chasa da cura a Sinestra che maina durant la stad er ina lingia d'autos da posta. Davent da qua pon ins prender la senda sur la Crusch e riva suenter circa in'ura a Zuort.

Istorgia[modifitgar | modifitgar il code]

.

Attracziuns[modifitgar | modifitgar il code]

.

Litteratura[modifitgar | modifitgar il code]

  • Men Margadant: Cronica da Vnà. Puntraschigna 2008

Colliaziuns[modifitgar | modifitgar il code]

Commons Commons: Zuort – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio
  • Zuort sin la pagina-web da Sent

Referenzas[modifitgar | modifitgar il code]

  1. 1,0 1,1 Margadant 2008, p. 85
  2. 2,0 2,1 Zuort sin la pagina-web da Sent
  3. Margadant 2008, p. 82
  4. Cluchers da terra da Prà San Peder sin la pagina-web da Sent

Categoria:Sent Categoria:Lieu en il chantun Grischun