Biblioteca naziunala svizra
|
Questa pagina è scritta en vallader. |
La Biblioteca naziunala svizra (BN) (frances Bibliothèque nationale suisse (BN), talian Biblioteca nazionale svizzera (BN), inglais Swiss National Library (NL), tudais-ch Schweizerische Nationalbibliothek (NB)) as rechatta a Berna.
Sia lezcha es da ramassar ouvras istoricas e contemporanas scrittas in tuot las linguas chi trattan la Svizra, ouvras e traducziuns dad auturas ed autuors naziunals (ed esters chi vivan daspö lönch in Svizra), publichadas saja in Svizra o a l'ester, e per finir l'intera producziun svizra da materials stampats. Uschè ramassa la BN dasper cudeschs eir cartulinas, chartas geograficas, fotografias, placats e partituras musicalas.
La BN ramassa eir las publicaziuns da las organisaziuns internaziunalas domiciliadas in Svizra, sco l'ONU, OMS, e.u.i. La collecziun principala da la Biblioteca as nomna Helvetica, voul dir «tuot sur da la Svizra».
Istorgia
[modifitgar | modifitgar il code]Già dürant la Republica helvetica dal 1800 d'eira gnü preparà ün proget per üna biblioteca naziunala, chi però nun es gnü realisà. Pür dal 1894 esa gnü decis dals organs federals da crear üna tala instituziun.
Dal 1928 ha l'Associaziun dals bibliotecaris svizzers incumbensà la Biblioteca da tegner à jour il Catalog collectiv svizzer, dasper il catalog da las ouvras estras depositadas aint illas bibliotecas principalas dal pajais.
Cronologia
[modifitgar | modifitgar il code]- 1894 Il Cussagl dals Stadis ed il Cussagl naziunal svizzer sun d'accord da crear üna Biblioteca naziunala svizra.
- 1895 Vain activada la Biblioteca naziunala; il prüm in ün'abitaziun da quatter stanzas a Berna.
- 1899 Müdada in locals nouvs, aint il palazi dals Archivs federals dad hoz, e avertüra da las collecziuns al public, quatter ons davo sia creaziun.
- 1901 Il Bulletin bibliografic da la Biblioteca naziunala svizra chi documentescha las acquisiziuns nouvas, cumainza cun sias publicaziuns.
- 1911 Ledscha federala sur da la Biblioteca naziunala svizra.
- 1915 Oramai cha la BN nu po dispuoner d'ün deposit legal, stabilischa ella üna cunvenziun culs edituors svizzers. Quista cunvenziun tilla ha sgürada il deposit dad ün exemplar gratuit da mincha publicaziun.
- 1928 Creaziun dal Catalog collectiv svizzer.
- 1931 Müdada illa chasa nouvamaing fabrichada ed amo adüna l'adressa da la Biblioteca naziunala, la Hallwylstrasse 15 a Berna.
- 1991 Vain inaugurà l'Archiv svizzer da litteratura (ASL), fundà sün intimaziun da Friedrich Dürrenmatt.
- 1993 Vain activà il prüm catalog informatisà cun la software da gestiun da bibliotecas VTLS.
- 1994 Avertüra al public da l'OPAC da la Biblioteca, Helveticat.
- 1995 La Biblioteca naziunala svizra es statta tanter ils fundaturs da l'associaziun per la tutela da la memoria audiovisiva svizra, MEMORIAV.
- 2000 Inauguraziun dal Centre Dürrenmatt Neuchâtel
- 2001 Davo importantas lavuors da renovaziun ed d'ingrondimaint, da locals nouvs, dad indrizs e servezzans vain inaugurada la biblioteca modernisada.
Consultaziun
[modifitgar | modifitgar il code]La BN es l'istess mumaint üna biblioteca chi impraista ed üna biblioteca da consultaziun: las publicaziuns raras, delicatas e quellas chi sun gnüdas publichadas avant plü co 50 ons pon gnir consultadas be in sala da lectüra.
Il servezzan d'impraist activà dal 1900 es gratuit per minchüna e minchün. Mincha persuna majorenna e cun domicil fix in Svizra po s'inscriver. La BN impraista seis cudeschs eir a chasa (cun exclusiun dals cudeschs rars), tils tramettond per posta davent da Berna.
Daspö il 2003 offra la BN ün servezzan da retschercha nomnà SwissInfoDesk. Per permetter al public da far svess las retscherchas, ha ella creà üna glista da colliaziuns sur da la Svizra. Quista glista vain regularmaing actualisada e cumplettada.
Daspö il 2006 dà la BN sün seis site infuormaziuns sur da las bibliografias chantunalas e regiunalas, sur da bibliografias specialas e specialisadas da la Svizra.