Alvra (vischnanca)
| Alvra | |
| Vischnanca | |
|---|---|
| |
| Casti | |
 Vopna | |
| Administraziun | |
| Stadi |  Svizra
|
| Chantun | Grischun |
| Regiun | Alvra |
| President communal | Daniel Albertin (PCD) |
| Territori | |
| |
| Autezza | 859 m s.m. |
| Surfatscha | 93,63 km² |
| Populaziun | 1288 abitants (31 da december 2021) |
| Spessezza | 1322 ab./km² |
| Fracziuns | Alvagni, Alvaschagn, Brinzauls, Casti, Mon, Stierva, Surava[1] |
| Cunfina cun | Arosa, Ferrera, Filisur, Cunter, Lantsch, Mut, Salouf, Savognin, Vaz, Ziràn-Reschen[1] |
| Autras infurmaziuns | |
| Numer postal | 7450 |
| Numer UST | 3542 |
| Lingua tradiziunala | rumantsch surmiran |
| Internet | |
| Pagina-web uffiziala | |
Alvra (tud. Albula, num ufficial biling Albula/Alvra) è ina vischnanca politica en la regiun Alvra dal chantun Grischun.
Geografia
[modifitgar | modifitgar il code]Situaziun geografica
[modifitgar | modifitgar il code]La vischnanca d'Alvra giascha en la Val d'Alvra sut, a la confluenza da l'Alvra cun la Gelgia. La fracziun Casti è in punct central dal traffic e giascha tranter Tusaun e Filisur (e vinavant en direcziun Pass da l'Alvra) ma era tranter Lai/Planeiras e Savognin (e vinavant en direcziun Pass dal Güglia u Gelgia).
Il punct il pli da la vischnanca cun 3098 m s.m. sa chatta 200 m al nordvest dal Piz Mitgel, entant ch'il punct il pli bass cun 824 m s.m è al lai da farmada da Solas.[1]
Territori communal
[modifitgar | modifitgar il code]Tenor las cifras dal 2009 avevan las anteriuras vischnancas che furman Alvra ina surfatscha territoriala da 93,93 km². Da quels eran 26.37 km² u 28.1% territori agricul, entant che 43.53 km² u 46.3% eran cuverts da guaud. Dal rest eran 2.62 km² u 2.8% territori abità (edificis u stradas), 0.99 km² u 1.1% eran lais e flums e 20.46 km² u 21.8% eran territori nunproductiv.[2]
Dal territori surbajegià eran 0,9 % edificis e 1,3 % infrastructura da traffic e transport. Dal territori da guaud eran 41,3% cuverts cun guaud serrà e 2,1% cun guaudets e pitschnas gruppas da plantas. Dal territori agricul era 1,0% vegnì duvrà per cultivar graun, 8,6% eran pastgiras ed 18,5% eran alps. Dals auas eran 0,2% lais e 0,8% eran flums ed auals. Dal territori nunproductiv eran 6,4% vegetaziun nunproductiva e 15,4% eran memia grippus per vegetaziun.[2]
Fracziuns
[modifitgar | modifitgar il code]Fracziuns da la vischnanca d'Alvra èn la suandantas anteriuras vischnancas:[1]
| Num | Surfatscha km² | Abitants 31 da december 2013 |
Spessezza |
|---|---|---|---|
| Alvagni | 35,63 | 403 | 11 |
| Alvaschagn | 4,08 | 142 | 35 |
| Brinzauls | 13,37 | 128 | 10 |
| Casti | 14,85 | 254 | 17 |
| Mon | 8,46 | 90 | 11 |
| Stierva | 10,56 | 134 | 13 |
| Surava | 6,68 | 196 | 29 |
| Total | 93,63 | 1347 | 14 |
Vischnancas cunfinantas
[modifitgar | modifitgar il code]La vischnanca d'Alvra cunfina cun Arosa, Ferrera, Filisur, Cunter, Lantsch, Mut, Salouf, Savognin, Vaz e Ziràn-Reschen.[1]
Clima
[modifitgar | modifitgar il code]Casti ha en media 98,6 dis da plievgia per onn cun precipitaziuns medias da 784 mm. Il mais il pli umid è l'avust cun precipitaziuns medias da 110 mm. Durant quel mais datti en media 10,8 dis da precipitaziuns. Il mais cun ils pli blers dis da precipitaziuns è il zercladur cun ina media da 11,3 dis ma be 92 mm da precipitaziuns. Il mais il pli setg è il favrer cun ina media da 35 mm da precipitaziuns sur 10,8 dis.
Istorgia
[modifitgar | modifitgar il code]La vischnanca è naschida il 1. da schaner 2015 entras la fusiun da la vischnancas fin qua independentas Alvagni, Alvaschagn, Brinzauls, Casti, Mon, Stierva e Surava. Las set vischnancas ha approvà il contract da fusiun ils 28 da favrer 2014.[3] Oriundamain fascheva era la vischnanca da Lantsch part dal project da fusiun, ma ella è sa retirada il settember 2013 da las tractativas.[4]
Sco emprim president communal è vegnì elegì ils 28 da settember 2014 Daniel Albertin cun 235 da 271 vuschs valaivlas. Albertin è deputà da la PCD en il Cussegl grond dal Grischun ed era al temp da l'elecziun anc preseident communal da Mon.[5]
Fin la fin dal 2015 fascheva la vischnanca d'Alvra part dal circul d'Alvaschagn en il district da l'Alvra. Cun la refurma territoriala grischuna èn ils circuls vegnids abolids ed ils districts èn vegnids remplazzads cun regiuns.
Populaziun
[modifitgar | modifitgar il code]Svilup da la populaziun
[modifitgar | modifitgar il code]
| Onn | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1920 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Surava | 159 | 170 | - | - | 137 | 148 | 160 | 184 |
| Brinzauls | 191 | 205 | 334 | 300 | 146 | 158 | 149 | 148 |
| Alvagni | 354 | 364 | 369 | 314 | 321 | 382 | 407 | 421 |
| Casti | 135 | 160 | 191 | 209 | 199 | 257 | 241 | 230 |
| Stierva | 179 | 176 | 177 | 193 | 178 | 150 | 137 | 132 |
| Mon | 155 | 165 | 140 | 125 | 119 | 112 | 104 | 118 |
| Alvaschagn | 156 | 137 | 150 | 140 | 144 | 276 | 165 | 181 |
| Onn | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Surava | 198 | 242 | 203 | 195 | 200 | 192 | 210 | 250 |
| Brinzauls | 175 | 186 | 172 | 112 | 121 | 95 | 112 | 117 |
| Alvagni | 441 | 482 | 475 | 396 | 421 | 379 | 380 | 403 |
| Casti | 238 | 270 | 327 | 306 | 310 | 227 | 239 | 230 |
| Stierva | 179 | 176 | 177 | 193 | 178 | 150 | 137 | 132 |
| Mon | 144 | 152 | 150 | 130 | 114 | 113 | 100 | 128 |
| Alvaschagn | 208 | 178 | 208 | 185 | 235 | 149 | 145 | 154 |
Linguas
[modifitgar | modifitgar il code]Tenor la constituziun communala, che las vischnancas pertutgadas han acceptà a l'urna ils 24 d'avust 2014 e che la Regenza grischuna ha approvà, èn las linguas ufficialas da la vischnanca tudestg e rumantsch. Areguard il rumantsch vala che l'administraziun dovra l'idiom surmiran, lingua da scola è dentant rumantsch grischun.
Politica
[modifitgar | modifitgar il code]President communal
[modifitgar | modifitgar il code]President da la vischnanca è Daniel Albertin da la Partida cristiandemocratica svizra (PCD). El è vegnì elegì ils 28 da settember 2014 cun cun 235 dals 271 vuschs valaivlas. Al temp da l'elecziun era Albertin president communal da Mon, ina da las vischnancas che uss furman Alvra.[6]
Vopna
[modifitgar | modifitgar il code]Blasonament:
- In Rot über gewelltem und dreimal geteiltem Schildfuss von Weiss/Blau/Weiss/Blau sieben fünfstrahlige gelbe Sterne, kreisförmig angeordnet.[7]
Las set stailas represchentan las set vischnancas ch'èn s'unidas. Las undas en il pe dal stgid (Schildfuss) simboliseschan il flum Alvra che dat il num a la nova vischnanca.
La fundaziun Stiftung Schweizer Wappen und Fahnen, che giuditgescha las vopnas da vischnancas fusiunadas, ha da la vopna il predicat cuntentaivel.[7]
Colliaziuns
[modifitgar | modifitgar il code]
Commons: Albula/Alvra – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio- Pagina-web ufficiala da la vischnanca d'Alvra (rumantsch surmiran, tudestg)
Annotaziuns
[modifitgar | modifitgar il code]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Igl cumegn an cefras sin la pagina-web da la vischnanca d'Alvra
- ↑ 2,0 2,1 Swiss Federal Statistical Office-Land Use Statistics 2009 data Model:De icon accessed 15 January 2015
- ↑ Fusion im Albulatal ist geglückt Südostschweiz online, Artikl vom 28. Februar 2014
- ↑ Lantsch/Lenz will doch nicht zu Gemeinde Alvra Bündner Tagblatt, Artikl vom 22. September 2013
- ↑ Fusionsgemeinde Albula/Alvra hat ersten Gemeindepräsidenten SRF 1, Regionaljournal Graubünda, Mäldig vom 28. September 2014
- ↑ Fusionsgemeinde Albula/Alvra hat ersten Gemeindepräsidenten SRF 1, Regionaljournal Graubünda, Mäldig vom 28. September 2014
- ↑ 7,0 7,1 Gemeindefusion im Kanton Graubünden: Albula/Alvra sin la pagina-web da la fundaziun Stiftung Schweizer Wappen und Fahnen