Wikipedia:Pagina principala

Bainvegni tar la Vichipedia rumantscha, l'enciclopedia libra a la quala mintgin po contribuir – ils emprims pass èn fitg simpels!

Oz è dumengia, il 1 d'october 2023 e nus avain actualmain 3.764 artitgels.

Geografia  Istorgia  Sport

Scienzas  Religiun  Politica

Persunas  Cultura ed art  Linguistica

Grischun  Svizra  Lingua rumantscha

Tut ils artitgels Artitgels recumandads Artitgels tenor idiom

Artitgel da l’emna Il schember (Pinus cembra) è ina spezia da planta or da la famiglia Pinaceae. La planta è da chasa en las Alps ed en las Carpatas e po cuntanscher in’autezza da fin 25 meters. Ses chatschs smuttads portan blers puschels cun mintgamai tschintg guglias. Ils sems vegnan numnads cocs-schember u nuschegls-schember. Las plantas pon cuntanscher ina vegliadetgna da fin 1000 onns. Il lain che savura fitg aromatic vegn duvrà per far mobiglias e per entagliar. Las puschas – che vegnan numnadas betschlas u nuschpignas – ed ils sems (nuschegls-schember u cocs-schember) servan a producir aliments e spirituosas. La denominaziun da la spezia ‹cembra› en il num scientific ha Carl von Linné surpiglià dals nums dal linguatg dal mintgadi ch’èn enconuschents en ils territoris da derasaziun (betg germans) da la planta e ch’èn probablamain da provegnientscha preromana: ‹pin cembro› (franzos), ‹cembro›, ‹cirmolo› (talian), ‹dschember›, ‹schiember› (rumantsch), ‹cier›, ‹cirum›, ‹zirm› (ladin dolomitan), ‹cirmul› (furlan), ‹zâmbru› (rumen). Per tudestg sa numna la planta ‹Zirbelkiefer›, ‹Arbe›, ‹Arve›, ‹Zirbe› u ‹Zirbel›. En Svizra tudestga è surtut derasà il num ‹Arve›, per part er ‹Arbe›; las denominaziuns ‹Zirbe› u ‹Zirm› èn usitadas en l’Austria e Baviera.  » Leger vinavant Anteriurs artitgels da l'emna Maletg da l’emna In vegl arader sper Tschiertscha. Foto: Agnes Monkelbaan Anteriurs maletgs da l'emna Dapli rumantsch en la rait Il suandant è ina survista da purschidas rumantschas sin Internet. Pledari Grond online (rumantsch-tudestg) chattà.ch Lexicon Istoric Retic Radio e Televisiun Rumantscha Lia Rumantscha Giuventetgna Rumantscha (GiuRu) Punts, la gasetta giuvna Pledari rumantsch, talian, franzos, englais, tudestg Crestomazia Retorumantscha Digitala Tut davart software rumantscha

Davart Vichipedia Vichipedia è in'enciclopedia online, cooperativa e gratuita. Disponibla en passa 280 linguas, tracta Vichipedia temas tipics per enciclopedias, ma era tals preschents en almanacs, lexicons geografics e publicaziuns spezialisadas. Vichipedia è libramain modifitgabla, vul dir che mintgin po contribuir als artitgels gia existents u crear novs. Mintga cuntegn vegn publitgà sut la licenza Creative Commons CC-BY-SA e po perquai vegnì copià e reutilisà sch'ils cundiziuns da la licenza vegnan observadas. Participaziun Vuls ta participar? Legia las pretensiuns minimalas per artitgels; la registraziun è recumandada ma betg obligatorica. Vuls empruvar? Has basegn d'agid? Legia las instrucziuns u tschenta ina dumonda en la pinta. Gida a scriver e meglierar ils artitgels che mintga Vichipedia duai aver. ils 100 artitgels vitals. Projects accumpagnants Wikimedia Commons Collecziun da datotecas multimedialas Wikisource Collecziun da texts rumantschs sin il Wikisource multiling Wikisource Collecziun da texts rumantschs sin il Wikisource talian Wikibooks Cudeschs Wikispecies Inventari da spezias Meta-Wiki Coordinaziun tranter tut ils projects da Wikimedia Translatewiki Translaziun da l'interfatscha d'utilisader per rumantsch Wikidata Banca da datas universala