Tschlin
| Tschlin | |
|---|---|
 | |
| Administraziun | |
| Chantun | Grischun |
| District | En |
| Circul | Ramosch |
| Lingua(s) | rumantsch (vallader) |
| Numer postal | 7559 |
| Geografia | |
| Autezza | 1'553 m s. m. |
| Surfatscha | 74.93 km² |
| Coordinatas | 46° 51′ N 10° 25′ O |
| Demografia | |
| Populaziun | 429 (31 da december 2012) |
 | |
| Pagina-web uffiziala | |
Tschlin (tudestg ed enfin l'onn 1943 uffizialmain Schleins) è ina fracziun da la vischnanca da Valsot en il chantun Grischun. Ella è situada en il circul Ramosch dal district da l'En.
Il 1. da schaner 2013 è ella vegnida fusiunada cun l'anteriura vischnanca da Ramosch a la nova vischnanca da Valsot.
Num dal lieu
[modifitgar | modifitgar il code]Il num dal lieu ch'è l'emprima giada vegnì menziunà l'onn 1351 munta oriundamain in bajetg ch'è circumdà d'in mir.
Vopna
[modifitgar | modifitgar il code]Descripziun: Sin argient (alv) in capricorn nair che stat sidretg (cun intgins tatgs cotschens) che porta in tscharesch nair. In sigil da vischnanca da l'onn 1591 mussa il capricorn sco vopna da la Lia da la Chadé. Il tscharesch è in simbol dal martiri dal sontg Blasius, dal patrun-baselgia local.
Geografia
[modifitgar | modifitgar il code]Il vitg Tschlin giascha en l'Engiadina Bassa sin 1533 m s.m., en il nord da l'En. Tar la vischnanca tutgan era la fracziun Martina cun il lieu Vinadi sco era la fracziun Strada cun Chaflur. Ils secturs principals èn l'agricultura, il sectur da servetschs (tranter auter la duana ed la guardia da cunfin) sco era la bieraria (Biera Engiadinaisa).
Fracziuns da la vischnanca
[modifitgar | modifitgar il code]| Fracziun | Nr. | Nr.-BFS | NPA |
|---|---|---|---|
| Tschlin-Vitg | 1 | 3753001 | 7559 |
| Martina | 2 | 3753002 | 7559 |
| Chaflur | 3 | 3753003 | 7559 |
| San Niclà | 4 | 3753004 | 7559 |
| Strada in Engiadina | 5 | 3753005 | 7559 |
| Vinadi | 6 | 3753006 | 7559 |
Populaziun
[modifitgar | modifitgar il code]La gronda part da la populaziun lavura en l'agricultura, il sectur da servetschs u tar la confederaziun (la duana ed la guardia da cunfin). Blers lavurants lavuran a Scuol ch'è fitg datiers.
Linguas
[modifitgar | modifitgar il code]En la vischnanca discurra la populaziun Vallader. Da l'onn 1880 enfin 1980 era la repartiziun da las linguas pli u main constanta (1880 87%; 1910 81%; 1941 84% e 1970 83% rumantschs). L'onn 2000 han anc 85% da la populaziun chapì il rumantsch ch'è anc adina la suletta lingua per l'administraziun ed la scola. Il svilup dals ultims onns sa mussà en suandanta tabella:
| Linguas a Tschlin | ||||||
| Linguas | Dumbraziun da l'onn 1980 | Dumbraziun da l'onn 1990 | Dumbraziun da l'onn 2000 | |||
| Dumber | Part | Dumber | Part | Dumber | Part | |
| tudestg | 64 | 14,85 % | 130 | 25,24 % | 100 | 25,51 % |
| rumantsch | 362 | 83,99 % | 313 | 60,78 % | 280 | 71,43 % |
| talian | 4 | 0,93 % | 33 | 6,41 % | 3 | 0,77 % |
| abitants | 431 | 100 % | 515 | 100 % | 392 | 100 % |
Derivanza e naziunalitad
[modifitgar | modifitgar il code]Dals 431 abitants ch’abitavan l'onn 2005 a Tschlin eran 411 Svizzers.
Attracziuns
[modifitgar | modifitgar il code]La baselgia refurmada, gotic tardiva è vegnida bajegiada l'onn 1515 sin ils mirs da la baselgia veglia. Ils maletgs vid las paraids derivan dal baud 16 avel tschientaner. La funtauna da Dunna Lupa è vegnida construida l'onn 1960.
-
Amez il vitg -
Clutger San Jon -
Baselgia San Plansch -
Tschlin
Istorgia
[modifitgar | modifitgar il code]Il vitg da Tschlin è populà almain dapi il 10 avel tschientaner. L'onn 1499 èn truppas tirolaisas avanzadas a Tschlin. Duonna Lupa ha dentant pudì surmanar els per turnar. Ella ha raquintà che las truppas confederadas vegnian. En la Guerra da trent'onns ha la vischnanca gì ils onns 1621/1622 gronds donns entras truppas austriacas. L'onn 1854 è Tschlin daventà ina vischnanca independenta. La vischnanca è brischada giu prest cumplettamain l'onn 1856.
Traffic
[modifitgar | modifitgar il code]Tschlin ha ina lingia da posta Strada-Tschlin, ch'è colliada cun la lingia Scuol-Martina (-Landeck, Austria).
La Strada chantunala 27 passa per la vischnanca.
Colliaziuns
[modifitgar | modifitgar il code]
| ||||||||||
| ||||||||||||||||||||
