Castur

Ord Wikipedia
Castur (europeic)
Castur europeic (Castor fiber)
Classificaziun
Sutclassa Eutheria
Urden Ruiders (Rodentia)
Famiglia Casturs (Castoridae)
Gener Castor
Spezia Castur europeic
Num scientific
Castor fiber
(Linnaeus, 1758)

Il castur europeic u castur eurasian (Castor fiber), en la lingua da mintgadi er be castur, è il pli grond ruider derasà en l’Europa. El cuntanscha ina lunghezza dal chau e dal corp da 80 fin bundant 100 cm ed ina lunghezza da la cua da fin 35 cm. Animals creschids paisan tranter 23 e 30 kg. Sco ch’igl è tipic per ils casturs viva il castur europeic a moda semiaquatica e populescha auas e lur rivas. Casturs furman lur spazi da viver a moda activa e sa nutreschan exclusivamain da plantas.

Caracteristicas e particularitads[modifitgar | modifitgar il code]

Castur che noda

Il corp ha ina lunghezza totala da 113–137 cm ed in pais da 23 fin 30 kg. Il castur è da statura plitost bratga e grossatscha; la part davos dal corp ha ina circumferenza bler pli gronda che la part davant. Il chau è curt, lad e plat survart; pervi da la ferma musculatura da la tatona para el quasi d’esser collià senza culiez cun il bist. Ils egls e las ureglias èn posiziunads fitg ad aut vi dal chau; era sch’il castur noda, pia sch’il corp è sut l’aua, cuchegian nas, egls ed ureglias or da l’aua. Cura ch’il castur sfunsa, vegnan ils egls protegids d’ina pel transparenta. Medemamain sa serran il nas e las ureglias. Grazia a si’abilitad da trair a niz bain l’oxigen po il castur sfunsar fin 20 minutas.

Tant las chommas davant sco er quellas davos èn curtas. Ils pes davant èn furmads per tschiffar e disponan da tschintg dets. Ils pes davos èn gronds e possedan tranter ils dets-pe palmettas che servan a nudar. Il segund det-pe è munì cun ina grifla dubla per sa stregliar. Pervi da las chommas curtas e la statura bratga sa mova il castur be plaun per terra.

Il pail è fitg spess; da vart sura è quel da colur brin grischa fin brin stgira, da vart sut in pau pli clera. Da la vart dal venter è la spessezza dals chavels bunamain dubel uschè auta sco sin il dies (fin a 230 chavels per millimeter quadrat; uman: fin a 6). Durant sfunsar resta enserrada aria en il pail lom, quai che furma in’isolaziun effizienta. Il pail gross è munì cun chavels che daventan pli lads vers ils pizs; quel serva sco protecziun cunter l’aua, uschia che quella na po betg penetrar fin en il pail lom. Il pail vegn tgirà regularmain cun agid dal secret dal castur che cuntegna grass.

La cua, che vegn er numnada palutta, è platta e lada; enstagl da chavels è quella cuverta cun squamas. Ella sustegna il moviment da nudar e serva sco timun da sfunsar; a medem temp gida la cua a regular la temperatura e funcziunescha a l’intern sco deposit da grass. Per avertir members da la medema spezia d’inimis pitga il castur cun la palutta sin la surfatscha da l’aua.

Sco tut ils ruiders ha er il castur incisivs (dents da morder) engrondids che creschan suenter permanentamain. L’emagl dals dents consista, sco tar tut ils mammals che vivan sin terra, per gronda part da l’idroxilapatit anorganic. La vart davant dals dents na cuntegna betg be calzium, magnesium ed autras cumposiziuns da ions, mabain vegn ultra da quai rinforzada cun fier e cumbinaziuns da fier; perquai èn ils dents savens colurads davant cotschen oransch. Sin la vart davos dals dents mancan questas cumbinaziuns da fier, uschia che la vart davant è bler pli dira e n’isa betg uschè spert sco la vart davos. Cun ruier vi dal lain ha quai l’effect ch’ils dents gizzan quasi sasezs a moda natirala. Quest fenomen tira l’uman a niz en la bionica (p.ex. tar la construcziun da manizzadras). Cuntrari als quatter dents da ruier na creschan ils sedesch molars dal castur betg suenter l’entira vita, mabain vegnan midads – sco tar l’uman – dals dents da latg als dents stabels.

Ad egl na sa differenzieschan las schlattas dal castur europeic strusch ina da l’autra. Be femellas che laschan tettar pon ins enconuscher vi dals tettels pli gronds; uschiglio sto vegnir eruì cun palpar sch’i sa chatta en la regiun da la cloaca in oss dal penis. Er tar l’autra spezia da casturs (castur canadais) na sa lascha la schlatta strusch distinguer ad egl.

Derasaziun[modifitgar | modifitgar il code]

Areal cumplessiv e svilup dals effectivs[modifitgar | modifitgar il code]

La part occidentala dal territori da derasaziun (situaziun dal 2003)

Il castur europeic era oriundamain da chasa en vastas parts da l’Eurasia e populava ina sdrima che tanscheva da la Scandinavia e da la Frantscha dal Sid fin en la Sibiria ed il sidvest da la Mongolia. Pervi da la chatscha sin l’animal e la destrucziun da ses spazi da viver è il castur svanì fin l’emprima mesadad dal 20avel tschientaner en praticamain tut l’Europa. Sin l’entir continent ha il castur be pudì sa mantegnair en quatter territoris isolads: en la part centrala da l’Elba, al curs inferiur dal Rodan, en il sid da la Norvegia ed en l’intschess idrografic da la Beresina fin al curs superiur dal Dnepr.

Gia l’onn 1714 ha il retg prussian relaschà in’ordinaziun che dueva proteger il castur e promover sia derasaziun. Gia vers la mesadad dal 19avel tschientaner na devi al Rain Superiur nagin castur pli e la fin dal 19avel tschientaner era l’animal sa retratg da vastas parts da l’Europa. A partir da l’emprima mesadad dal 20avel tschientaner han alura numerus pajais europeics mess ad ir programs da protecziun e puspè colonisà il castur. Questas mesiras da recolonisaziun èn vegnidas fatgas cun differentas sutspezias (er estras) e per part er cun casturs canadais (p.ex. en Finlanda, Germania ed Austria).

Grazia a las mesiras da protecziun e la derasaziun natirala è il territori da derasaziun oriund puspè populà (per part datti però largias resp. èn ils effectivs fitg pitschens). Colonias natiralas existan en il fratemp en ils suandants stadis: Norvegia, Germania, Bielorussia, Russia, Kasachstan, Mongolia e China. Stadis ch’han reintroduci il castur europeic èn: Austria, Belgia, Croazia, Republica Tscheca, Danemarc, Estonia, Finlanda, Ungaria, Italia, Lettonia, Liechtenstein, Lituania, Montenegro, Pajais Bass, Pologna, Rumenia, Serbia, Slovachia, Slovenia, Spagna, Svezia, Svizra, Ucraina, Reginavel Unì. Betg pli preschent è l’animal en la Moldavia, il Portugal e la Tirchia. L’IUCN stima l’effectiv total en l’Europa e l’Asia sin 639 000 animals. En l’Asia sezza è la populaziun anc adina relativamain pitschna.

Derasaziun odierna en Svizra[modifitgar | modifitgar il code]

En Svizra è il castur vegnì extirpà a l’entschatta dal 19avel tschientaner. Las mesiras da recolonisaziun han cumenzà il 1957 ed èn stadas terminadas il 1977. Tut en tut han ins mess en libertad 141 casturs da derivanza norvegiaisa, franzosa e russa. L’onn 2008 han ins dumbrà en l’entir pajais radund 1600 animals. Il castur è surtut derasà en ils chantuns Turgovia, Turitg, Zug, Argovia, Friburg, Vad, Soloturn e Vallais.

Moda da viver[modifitgar | modifitgar il code]

Cumportament social e multiplicaziun[modifitgar | modifitgar il code]

Mamma che fa attenziun da ses pitschen

Il castur è in animal monogam; el viva si’entira vita ensemen cun in sulet partenari. Be sch’in dals dus partenaris mora, tschertga il castur survivent in nov partenari. Casturs vivan en pitschnas famiglias che consistan dals geniturs e da lur animals giuvens d’in fin dus onns. En la vegliadetgna da dus fin trais onns cuntanschan ils casturs la madirezza sexuala e bandunan la stirpa. Sche las capacitads dal spazi da viver èn suffizientas, sa domicilieschan els en la proxima vischinanza da lur geniturs. Èn tut ils reviers potenzials occupads, datti savens cumbats: ils casturs mordan in l’auter fin ch’ils giuvens partan en tschertga da novs spazis da viver. Tut tenor la qualitad dal biotop cumpiglia in singul revier in tschancun da 1 fin 3 kilometers d’auas currentas. En tschertga da novs territoris pon casturs migrar fin 100 kilometers (en media ca. 25 kilometers).

La paregliaziun ha lieu tranter il schaner e l’avrigl, e quai sut l’aua. Suenter in temp da purtanza da 105–109 dis naschan la fin d’avrigl u l’entschatta matg dus fin trais, magari er fin sis animals giuvens. Il mument da la naschientscha vesan quels gia ed er il pail è sviluppà a fin; i sa tracta pia da mitschagnieus. Las mammas laschan tettar radund dus mais fin dus mais e mez. Gia cun otg dis cumenzan ils pitschens a consumar nutriment vegetal. Fin en la vegliadetgna da quatter fin sis emnas restan ils giuvens en la tauna, silsuenter fan els emprimas excursiuns accumpagnads dals geniturs u dals fragliuns pli vegls. Els èn gia abels da nudar, ston però anc emprender da sfunsar.

Nutriment[modifitgar | modifitgar il code]

Casturs sa nutreschan exclusivamain da plantas e tiran a niz las spezias da plantas che cumparan il pli savens en lur spazi da viver. Durant la perioda da vegetaziun consumeschan els, sper giuvens chatschs e feglia da lain lom, er pastg e plantas ervusas. Casturs na fan nagin sien d’enviern, mabain èn er activs ed en tschertga da vivonda durant la stagiun fraida (tant en l’aua sco er sin terra).[1] L’enviern consista lur nutriment surtut da lain lom. Il spectrum da vivonda cumprovà cumpiglia 150 spezias da plantas ervusas e 63 spezias da lain. La vivonda vegn surtut tschertgada per lung da la strivla da la riva sco er en l’aua.

Per tagliar la laina sa serva il castur d’ina ‹tecnica d’ura da sablun›: il lain vegn ruis en furma d’ura da sablun fin che la planta croda per terra. Tut tenor la direzza dal lain po in castur terrar en ina notg ina planta d’ina grossezza da fin 50 centimeters. Da preferenza vegnan però terradas pitschnas plantas che sa laschan trair levamain or da l’ulteriur effectiv. Per gronda part vegnan utilisadas plantas cun in diameter dal bist da maximal 8 cm, savens schizunt da sut 3 cm.

Plantas pinadas vegnan sromadas, fatgas en tocs e transportadas tar la tauna. Là vegnan ellas il pli savens duvradas sco lain da construcziun. Ultra da quai fan ils casturs reservas da vivonda en furma da frastgas e roma. Questas ‹punteras da vivonda› vegnan deponidas l’atun davant l’entrada da la tauna. Sche la surfatscha da l’aua è cuverta cun ina grossa stresa da glatsch ed ils casturs èn sfurzads da restar en lur tauna, pon els cuntanscher questas reservas cun nudar e sa nutrir da la scorsa.

La gronda part dal nutriment dal castur consista da fibras da plantas; la cumponenta principala da quellas, la cellulosa, na pon mammals betg decumponer sezs en il begl. Las bacterias simbioticas ch’èn ablas da far quai vivan tar ruiders sco il castur en begls tschorvs engrondids. Il cuntegn dal begl tschorv (che sa cumpona da cellulosa spartida, da bacterias, proteins, vitamins ed encims) vegn immediat puspè maglià dal castur suenter la secreziun (cecotrofia). Ils excrements finals consistan da restanzas da lain indegiriblas.

Taunas, cuntschets e chanals[modifitgar | modifitgar il code]

Cuntschet da casturs (Lituania)

Il castur è surtut activ tranter stgir e cler e durant la notg; quai vala tant per la tschertga da vivonda sco er per las lavurs da construcziun. Ils casturs fan lur taunas en rievens d’auas. Questas taunas disponan adina d’entradas che sa chattan sut la surfatscha da l’aua e consistan da plirs tunnels che mainan en in cuvel d’abitar. Ils casturs guardan ch’il livel da l’aua sur l’entrada cuntanschia almain 60 centimeters per esser segirs d’inimis. Croda il livel da l’aua memia profund u sia la tauna dal tuttafatg, bandunan ils casturs quella. En in revier sa chattan per ordinari duas fin quatter taunas d’abitar (magari er fin 10). Sper il tract d’abitar sco tal existan tunnels da vivonda, da fugia e da giugar. Il tract d’abitar po cuntanscher a l’intern in diameter da fin a 120 centimeters ed in’autezza da fin a 60 centimeters.

Las taunas èn munidas cun in conduct d’ariaziun; uschiglio èn ellas serradas vers anora, bain isoladas e sitgas. Sch’il funs u la cuverta daventan memia satigls, vegn emplunà ulteriur material (roma, crappa, buglia). Da questa furma da construcziun sa sviluppan taunas che vegnan savens duvradas sur pliras generaziuns. Sa chatta ina tauna d’abitar a l’intern dal cuntschet u sin in’insla ch’è circumdada dal tuttafatg cun aua, discurr’ins d’ina tur da casturs. Turs che vegnan utilisadas dapi blers onns pon cuntanscher diameters da fin a 12 m ed autezzas da fin a 2 m. En las taunas pon er viver auters animals sco per exempel undatras, misarogns u natras grischas.

Cun agid da cuntschets retegna il castur curs d’aua per tegnair sut l’aua las entradas en las taunas. L’aua stuppada al facilitescha er il transport da laina. Cuntschets pli pitschens vegnan fatgs cun roma, channa, plantas ervusas e terra. Cuntschets pli lungs vegnan construids cun bists da plantas giuvnas fatgs en tocca e cun roma; questa construcziun da basa vegn rinforzada cun material pli fin.

En cas d’aua gronda exista il privel che cuntschets che sa chattan en aua currenta vegnan stratgs davent. Casturs pon avrir lur cuntschet per che l’aua curria giu pli spert. Uschia reguleschan els il livel da l’aua da lur spazi da viver e pussibiliteschan er a plantas d’aua pli sensiblas da sa sviluppar en il lajet; quellas servan alura puspè al castur sco vivonda. Surtut en aua currenta èn cuntschets plazzals da construcziun permanents.

En reviers ch’èn gia abitads dapi daditg na sa chattan per ordinari naginas plantas pli en proxima vischinanza da la tauna; quellas èn numnadamain vegnidas terradas ed elavuradas en il decurs dals onns. Ulteriura laina po il castur be transportar sin l’aua. Per quest intent chava el chanals (vias d’aua) d’ina lunghezza da fin a 500 m, sin ils quals el maina natiers bists e roma. Senza vulair poi succeder ch’entirs sistems da flums vegnan deviads e ch’entirs lais (er quel dals casturs sez) sian si.

Inimis e parasits[modifitgar | modifitgar il code]

Ils inimis natiralas dal castur creschì (luf ed urs) mancan oz quasi dal tuttafatg en l’Europa Centrala. Animals giuvens vegnan t.a. tschiffads da chauns, gronds utschels da preda (p.ex. evla da mar) e gronds peschs da rapina (p.ex. glischun e silur).

Sco tut ils animals selvadis vivan er sin ed en il castur numerus parasits. En il chanal da la beglia ed en ils organs interns vivan p.ex. fils-serp ed auters verms. Ed en il pail vivan baus (Platypsyllus castoris) e chariels (Schizocarpus mingaudi). Sco il castur èn questas spezias s’adattadas a la moda da viver semiaquatica.

Muntada per la furmaziun da la cuntrada[modifitgar | modifitgar il code]

Planta derschida da casturs

Sco impurtant maister constructur da la natira ha il castur ina grond’influenza sin la furmaziun da la cuntrada. Las midadas che resultan da si’activitad da construcziun pussibiliteschan savens ina coexistenza d’auas currentas e d’auas stagnantas. Il dumber da spezias che vivan en auas currentas po tut tenor sa diminuir (damai che la sveltezza dal current e la cumpart d’oxigen en l’aua sa reduceschan e la temperatura da l’aua s’augmenta); precis da quai profiteschan però abitants d’auas stagnantas. Tut en tut s’augmenta la varietad da las spezias ed il dumber d’individis (surtut d’invertebrads) marcantamain en vischinanza da lais da casturs. Tge influenza che cuntschets da casturs han si ils peschs è main cler. Bain pon ils cuntschets impedir peschs creschids en lur migraziuns, surtut en periodas cun pauca plievgia; da l’autra vart chattan peschs giuvens buns zups en las construcziuns dals casturs e tras il pli grond dumber d’invertebrads er ina meglra basa da vivonda. Tut en tut supponan ecologs che l’activitad dals casturs s’effectueschia a moda positiva sin la varietad dals peschs, e quai er sin quellas spezias da peschs che vegnan tratgas a niz da l’uman.

Las midadas en l’aua e per terra che resultan da la preschientscha dals casturs èn surtut da gronda muntada per ils amfibis. Cun observar la moda da viver d’amfibis en novs territoris che vegnan stgaffids dal castur tras runcada, sa laschan gudagnar impurtantas enconuschientschas areguard ils habitats ed ils musters da derasaziun da las singulas spezias d’amfibis. En lieus nua che l’uman desista d’intervegnir en la structura dal guaud, èsi – abstrahà da stemprads u fieus – surtut il castur che stgaffescha cleragls e che presta uschia in’impurtanta contribuziun a la varietad da las spezias. Ins suppona schizunt che bleras spezias da plantas ch’èn oz tipicas per prads umids sajan sa sviluppadas en il conturn da cuntschets. Er als umans preistorics han enclars e cuntschets sitgs si purschì ina buna basa per sviluppar emprimas furmas d’agricultura.

Sistematica[modifitgar | modifitgar il code]

Ils casturs (Castoridae) appartegnan a l’urden dals ruiders (Rodentia). Els furman ils segund gronds animals ruiders dal mund, suenter ils Capybaras.

Da la famiglia dals casturs èn cumprovads numerus fossils che sa laschan attribuir a fin a 30 differents geners. Tar ils casturs gigants sa tracti d’in gener da casturs ch’ha vivì durant il pleistocen en l’America dal Nord e che cuntanscheva lunghezzas da fin a 2,5  m. Oz però consista la famiglia dals casturs be pli d’in sulet gener, Castor, che sa divida en duas spezias: il castur europeic (Castor fiber) ed il castur canadais (Castor canadensis). Las duas spezias sa differenzieschan tranter auter areguard il dumber da cromosoms (castur europeic 48, castur canadais 40). Els han mintgamai furmà durant ils temps da glatsch pliras sutspezias. Per il castur europeic vegnan descrittas dapli che ventg sutspezias ch’èn renconuschidas, tranter auter:

  • Castor fiber fiber L., 1758 (castur scandinav)
  • C. f. albicus Matschie, 1907 (castur da l’Elba)
  • C. f. galliae Geoffroy, 1803 (castur dal Rodan)
  • C. f. vistulanus Matschie, 1907 (castur bieloruss)
  • C. f. pohlei Serebrennikov, 1929 (castur da l’Ural)
  • C. f. birulai Serebrennikov, 1929 (castur mongolic)
  • C. f. tuvinicus Lavrov, 1969
  • C. f. belorussicus Lavrov, 1981
  • C. f. orientoeuropaeus Lavrov, 1981

Uman e castur[modifitgar | modifitgar il code]

Chatscha sin il castur en temps istorics[modifitgar | modifitgar il code]

Chatscha sin casturs (1695)

Suenter il Concil da Constanza (1414–1418) ha in edict papal dal temp medieval definì il castur sco animal ch’appartegna parzialmain als peschs (pervi da sia cua platta, squamada e sia moda da viver amfibica). Dapi lura dastgava la charn dal castur a partir da las chommas davos (vul dir surtut la cua) vegnir consumada er durant dis da gigina.

Er il pail dal castur era tschertgà ed ha manà ad in’intensiva chatscha. Damai che quel è fitg spess e retegna l’aua vegnivan surtut fatgs londeror chapitschas, ma er culiers u entirs mantels. Per part vegnivan ils chavels er elavurads a chapels, guants e chaltschiels. Anc pli tschertgà era il secret dal castur, vul dir la substanza cun la quala il castur tgira ses pail e marchescha ses revier. Quella vegn producida en ina glonda en vischinanza da l’anus e vegniva resguardada en la medischina populara sco med miraculus, p.ex. en cas da malsognas da la gnerva, cunter mal da giugadiras e mals da menstruaziun. Perquai che casturs sa nutreschan da scorsas e ragischs sa concentreschan en quest secret diversas gruppas da substanzas activas che vegnan er duvradas en la medischina moderna.

Conflicts odierns[modifitgar | modifitgar il code]

En la cuntrada cultivada n’èn ils casturs betg adina bainvis. Perquai ch’els furman lur spazi da viver a moda fitg activa poi dar conflicts cun possessurs da terren. Talas situaziuns da conflict pon esser: vias e rivas che vegnan sutminadas e che pon uschia sbuvar, l’activitad da casturs en vischinanza da rempars da protecziun cunter l’aua, disturbis da lajets che vegnan utilisads da l’uman (puzs da peschs, d’aua da stizzar fieu etc.), inundaziuns (p.ex. da tschalers), impalidaments da zonas d’agricultura u d’abitar.

En blers pajais (t.a. en Svizra) vegnan las activitads dal castur, ch’è protegì severamain, survegliadas. Plans da management da la protecziun da la natira e da las spezias tegnan a disposiziun ina paletta da mesiras per minimar ils conflicts cun ils umans. Da quellas fan part la lavur da publicitad, la surveglianza da las populaziuns, mesiras da prevenziun ed acutas sco er per part il sustegn finanzial da purs e selviculturs pertutgads.

Periclitaziun e protecziun[modifitgar | modifitgar il code]

Magari najan casturs en cas d’aua gronda; quest privel exista surtut en auas alingiadas, en las qualas mancan inslas e grugns per sa salvar. En auas tschufragnadas pon infecziuns chaschunadas da morsas manar a la mort. Detergents cuntegnids en l’aua persa reduceschan l’effect isolant dal pail.

Pervi da correcturas d’auas u in’utilisaziun dal terren intensiva mancan al castur savens spazis da viver adattads. Ina contribuziun essenziala a la protecziun dal castur europeic furman perquai las mesiras da segirar e restabilir ses spazi da viver en regiuns fluvialas.

Tar il castur europeic sa tracti d’ina spezia ch’è protegida a nivel europeic tras la Convenziun da Berna. Per ils stadis commembers da l’Uniun europeica existan ulteriuras directivas, en rom da las qualas els èn obligads da cumprovar ch’i sajan avant maun habitats adattads e da segirar il mantegniment da quels a lunga vista.

In sguard al castur canadais[modifitgar | modifitgar il code]

Castur canadais

Il castur canadais è in pau pli grond (90–120 cm incl. la cua) e pli grev (17–32 kg, excepziunalmain fin 45 kg) ch’il castur europeic.[2] Uschiglio na sa laschan il castur canadais ed il castur europeic strusch differenziar in da l’auter en lur cumparsa.

Il castur canadais è anc oz derasà vastamain en l’America dal Nord. Malgrà ch’ins ha fatg intensivamain chatscha sin l’animal – surtut pervi da ses pail che valeva per part schizunt sco med da pajament – han las populaziuns al lieu pudì sa mantegnair resp. sa revegnir vaira bain. Per part lubeschan ils effectivs oz puspè la chatscha sin casturs (cun traplas).

Cun metter en libertad animals importads è er vegnida stgaffida en la Finlanda ina populaziun da casturs canadais. Er en l’Austria han ins laschà liber casturs canadais, ils quals èn pli tard però puspè vegnids tschiffads.

Bain il pli grond cuntschet da casturs exista en il Parc naziunal Wood-Buffalo en l’Alberta (Canada dal Nordvest). Quel ha ina lunghezza da 850 meters; sco che perscrutaziuns han mussà, han bleras generaziuns lavurà sur plirs decennis vi da questa construcziun.

Pervi dal commerzi cun pellitschas ch’è stà fitg derasà en l’America dal Nord gioga l’animal ina tscherta rolla sco maletg emblematic. Uschia furma il castur l’‹animal naziunal› tant dal Canada sco er dals stadis federativs New York ed Oregon. Pervi da sia lavur da construcziun e ses num d’esser in animal spezialmain lavurus è il castur er derasà vastamain en il territori anglosaxon sco mascottin d’universitads.

Annotaziuns[modifitgar | modifitgar il code]

  1. Gerhard Schwab: Biologie des Bibers. Datoteca pdf.
  2. Castur canadais (PDF; 39 kB) sin alaska.gov.

Litteratura[modifitgar | modifitgar il code]

  • Wadim W. Djoshkin, Wladimir G. Safonow: Die Biber der Alten und der Neuen Welt (= Neue Brehm Bücherei, tom 437). Ziemsen, Wittenberg-Lutherstadt 1972.
  • Dietrich Dolch, Dietrich Heidecke, Jana Teubner, Jens Teubner: Der Biber im Land Brandenburg. En: Naturschutz und Landschaftspflege in Brandenburg, tom 11, nr. 4, 2002, p. 220–234.
  • D. Heidecke: Taxonomische Aspekte des Artenschutzes am Beispiel der Biber Eurasiens. En: Hercynia, tom 22, nr. 2, 1986, p. 146–161.
  • Gustav Hinze: Unser Biber (= Neue Brehm-Bücherei, tom 111). 3. ed., Westarp-Wissenschaften-Verlags-Gesellschaft, Hohenwarsleben 2003, ISBN 3-89432-489-9.
  • Lewis Henry Morgan: The American beaver and his works. Lippincott, Philadelphia PA 1868, Facsimile.
  • Gerhard Schwab, Markus Schmidbauer: Beaver (Castor fiber L., Castoridae) management in Bavaria. En: Denisia, tom 9, 2003, p. 99–106, online (PDF; 727 KB).
  • Gerhard Schwab e.a.: Biber in Bayern: Biologie und Management. Bayerisches Landesamt für Umwelt LfU, Augsburg 2009, ISBN 978-3-940009-20-3.
  • Meinolf Schumacher: Der Biber – ein Asket? Zu einem metaphorischen Motiv aus Fabel und ‹Physiologus›. En: Euphorion, tom 86, 1992, p. 347–353.
  • Hubert Weinzierl: Biber: Baumeister der Wildnis. Bund Naturschutz Service GmbH., Lauf an der Pegnitz 2003, ISBN 3-9808986-0-1.
  • Volker Zahner, Markus Schmidbauer, Gerhard Schwab: Der Biber. Die Rückkehr der Burgherren. Buch- und Kunstverlag Oberpfalz, Amberg 2005, ISBN 3-935719-32-9.

Colliaziuns[modifitgar | modifitgar il code]

Commons Commons: Castur – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio