Utilisader:Andreas/Plazzals/Europeada 2008

L'Europeada è stada il Campiunadi europeic da ballape da las minoritads linguisticas (autoctonas) ch'è vegnì organisà da l'Uniun federala da las naziunalitads europeanas (FUEN) en vista al Campiunadi europeic da ballape da la FIFA 2008. Ella ha gì lieu dals 31 da matg als 7 da zercladur 2008 en il chantun Grischun en Svizra. Gudagnà il final han ils Sidtirolais cunter la minoritad croata da la Serbia cun 1:0.

Il turnier naschiva d'ina concurrenza da l'interpresa da marketing Schweiz Tourismus (ST) che han gudagnads la Sedrun Mustér Turissem (SDT) e l'Internationales Cultur Forum Disentis (ICF) cun l'idea d'in campiunadi europeic da las minoritads linguisticas. Suenter èn sa participadas era l'organisaziun culturala rumantscha Lia Rumantscha e la FUEN al project.

Organisaziun

La partidas èn vegnidas giugadas segund las reglas da la FIFA, il plan dal gieu è dentant pli spess cumparà cun quel da la FIFA – la squadras han da giugar fin a sis partidas en in'emna. Permess al campiunadi èn, ultra dals umens, era A- und B-Junioren sco era dunnas.

Ils lieus da occurrenza èn stads set localitads en il district Surselva (Sedrun, Disentis/Mustér, Trun, Danis-Cavanasa, Glion, Schluein, Laax e Vella) ultra da quai Trin e Domat/Ems sco era Cuira en il district Plessur. I ha era dà ina sairada cun musica e folclora che ha il barat cultural tranter ils pievels en mira.

Plan dal gieu

Runda d'eliminaziun

Originalmain eran planisadas tschintg gruppas per la runda d'eliminaziun, ils prims squadras da la quala sco era ils trais segunds progredeschan al quart final. Grazia a la nunparticipaziun dals Slovens da l'Italia, dals Lemkos e dals Aromuns da la Macedonia (ils Aromuns nun han survegnì betg ils visums a temp), las gruppas B e C èn vegnidas unidas en ina gruppa B/C. Ils prims e segunds da las quatter gruppas restantas progredeschan al quart final.

Gruppa A

Per ils Valis participescha il Clwb Cymric (segund il num propi da la lingua valisica: Cymraeg) il giugaders dal qual èn exclusivamain pledaders dal valisic.
Segund la dumbraziun dal pievel dal 2002 dumbra la minoritad tudestga en Pologna var 150'000 carstgauns, la ambassada tudestga a Varsovia suppona ch'èn var 300'000 carstgauns che vivan principalmain en ils voivodats Opole e Silesia. Dapi 1991 vegn las interessas dals Tudestgas in Pologna represchentads da l'uniun da las societads social-culturalas tudestgas.
Ils Rumantschs vivan en il chantun Grischun en Svizra. Il rumantsch vegn anc discurrì da totalmain var 60'000 carstgauns.
Pli baud vivevan var 500'000 Tudestgs en Ungaria. Blers vegnivan deportads a la Germania u l'Uniun sovietica suenter la segunda guerra mundiala. Ozendi datti anc var 70'000 Tudestgs-ungarais.

Rumantschs – Tudestgs en Ungaria	5:1
Valis – Tudestgs en Pologna	0:2
Valis – Rumantschs	0:4
Tudestgs en Pologna – Tudestgs en Ungaria	4:0
Valis – Tudestgs en Ungaria	3:3
Tudestgs en Pologna – Rumantschs	3:1

Squadra	Puncts	Gols	Diff.
Tudestgs en Pologna	9	9:1	+8
Rumantschs	6	10:4	+6
Valis	1	3:9	−6
Tudestgs en Ungaria	1	4:12	−8

Gruppa B/C

En la Catalugna, che dumbra 7,5 milliuns d'abitants, è il catalan la lingua uffiziala avant il spagnol è vegn promovì en scolas ed universitads. En total discurran tschintg milliuns da persunas catalan (era en la Communitad da Valenzia e sin las Balearas). La squadra dals Catalans vegn da Girona.
Per la minoranza danais dal Südschleswig, che dumbra 50'000 carstgauns, ha participà ina selecziun da la Organisaziun da giuvenils danaisa dal Südschleswig (SdU).
Segund la regenza vivan oz 26'500 Aromuns en Rumenia, tranter auter a Constanţa, Tulcea e Călăraşi. La squadra aromuna sa cumpona da giugaders da diversas gruppas da vegliadetgna e duai uschia represchentar la dinamica dal pievel aromun. L'eliminaziun bauda da la squadra ch'è vegnida subvenziunada da l'ex giugader da classa internaziunala Gheorghe Hagi è stada ina dischillusiun per la squadra.
Var 200'000 Karatschai vivan en Russia en la regiun Karatschai-Tscherchessia. Tar l'Europeada èn els vegnids represchentads da la squadra "Elbrusoid".
La squadra sidtirolaisa sa cumpona per la gronda part da giugaders da las clubs da la liga superiura Obermais, St. Pauls, St. Georgen e Stegen (Eccelenza, 6. liga taliana) e vegn rinforzada da trais profis da la Serie C (4. liga taliana). En il Tirol dal Sid ha il turnier provocà in grond entusiassem; ils politichers discurran gia dad in'occurrenza pussaivla en il Tirol dal Sid en quatter onns. En la squadra sidtirolaisa han giugà giugaders da lingua tudestga sco era da lingua ladina.

Sidtirolais – Aromuns da la Rumenia	3:0
Danais en Germania – Catalans	15:1
Danais en Germania – Sidtirolais	0:3
Aromuns da la Rumenia – Karatschai	6:1
Catalans – Aromuns da la Rumenia	0:19
Karatschai – Sidtirolais	1:7
Danais en Germania – Karatschai	6:1
Catalans – Rumantschs ¹	0:5

Squadra	Puncts	Gols	Diff.
Sidtirolais	9	13:1	+12
Danais en Germania ²	6	21:5	+16
Aromuns da la Rumenia	6	25:4	+21
Karatschai	0	3:19	−16
Catalans	0	1:39	−38

¹Sinquai ch'era ils Catalans han trais partidas sin lur conto, han ils Rumantschs da la gruppa A stuì siglir en sco terz adversari. Per ils Rumantsch è il matsch na vegnì betg valità.
²Ils Danais han survegnì in bonus da fair play ed en perquai vegnids plazzads davant ils Aromuns.